Swietłana Aleksijewicz, laureatka Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus; fot. Bartek Syta
Białoruska pisarka Swietłana Aleksijewicz otrzymała tegoroczną Literacką Nagrodę Europy Środkowej Angelus. Nagrodzona została za książkę "Wojna nie ma w sobie nic z kobiety".
Odbierając nagrodę, powiedziała, przywołując słowa Fiodora Dostojewskiego, że narody Europy Środkowej są "z jednego szaleństwa".
- Z szaleństwa socjalizmu - doprecyzowała Swietłana Aleksjiewicz podczas uroczystej gali w Teatrze Polskim we Wrocławiu. - Do dziś tragedia i piękno idą razem. Patrzymy na tragedię i wydaje się ona piękna i to jest najstraszniejsze - powiedziała białoruska pisarka, której książka ukazała się w Polsce nakładem Wydawnictwa Czarne.
Nagrodą Angelusa został również uhonorowany tłumacz Jerzy Czech, który przełożył "Wojnę..." Aleksijewicz.
Oprócz laureatki w finale nagrody znaleźli się: Natalka Babina "Miasto ryb" (Białoruś), Jenny Erpenbeck "Klucz do ogrodu" (Niemcy), Drago Jancar "Katarina, paw i jezuita" (Słowenia), Ismail Kadare "Ślepy ferman" (Albania), Maria Matios "Słodka Darusia" (Ukraina) oraz Wojciech Tochman "Dzisiaj narysujemy śmierć" (Polska).
Prof. Andrzej Zawada, który zasiada w jury nagrody Angelus, podkreślił, że tegoroczny wybór zwycięzcy był bardzo trudny.
- Każda z książek, które znalazły się w finale, jest swoista i niepowtarzalna, każda jest oryginalna tematycznie i konceptualnie - mówił profesor Andrzej Zawada. - Nagrodzona książka należy do tych, które są zarówno piękne, jak i tych, które musiały zostać napisane.
"Wojna nie ma w sobie nic z kobiety" została napisana w 1983 roku. Dwa lata przeleżała w wydawnictwie. Autorkę oskarżono o "pacyfizm, naturalizm oraz podważanie heroicznego obrazu kobiety radzieckiej". W okresie pieriestrojki książka prawie jednocześnie ukazywała się w odcinkach w dwóch rosyjskich czasopismach: "Oktiabr" i "Roman-gazieta" i została opublikowana w dwóch wydawnictwach w Mińsku i Moskwie. Na podstawie książki powstał cykl filmów dokumentalnych, wyróżniony między innymi Srebrnym Gołębiem na Festiwalu Filmów Dokumentalnych i Animowanych w Lipsku. Wiosną 2011 roku została laureatką drugiej edycji Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego.
Małgorzata Szejnert mówiła o książce "Wojna nie ma w sobie nic z kobiety" Swietłany Aleksijewicz podczas gali wręczenia Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego:
Swietłana Aleksijewicz urodziła się w 1948 roku w Iwano-Frankowsku. W 1972 roku ukończyła dziennikarstwo na Białoruskim Uniwersytecie Państwowym w Mińsku. Jest laureatką wielu międzynarodowych nagród, w tym National Book Critics Circle Award za książkę "Krzyk Czarnobyla", Pokojowej Nagrody im. Ericha Marii Remarque'a, Nagrody Szwedzkiego PEN Clubu, Lipskiej Nagrody Książkowej dla Porozumienia Europejskiego, Nagrody im. Andrieja Sinawskiego, Nagrody Fundacji im. Friedricha Eberta.
Pisarka znana jest z krytycyzmu wobec polityki Aleksandra Łukaszenki oraz ze stylu - wypracowanego na podstawie setek wywiadów i określanego mianem "opowieści głosów". Jej książki zostały przetłumaczone na ponad dwadzieścia języków. Stały się kanwą licznych przedstawień teatralnych oraz scenariuszy filmowych.
Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus przyznawana jest za najlepszą książkę opublikowaną w języku polskim w poprzednim roku. Wydawcy mogą do niej zgłaszać dzieła autorów żyjących, pochodzących z dwudziestu jeden krajów Europy Środkowej. Nagrodę stanowią statuetka Angelusa, autorstwa Ewy Rossano, i czek na 150 tys. zł. Nagrodę dla tłumacza w wysokości 20 tys. zł ufundowała Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Angelusa Silesiusa w Wałbrzychu.
Laureatem Angelusa w roku 2010 był węgierski pisarz Gyoergy Spiró za powieść "Mesjasze".
Źródło: informacje prasowe, kultura.gazeta.pl