Zuzanna Fijewska-Malesza w monodramie "Ala z elementarza" na podstawie książki Aliny Margolis- Edelman w reżyserii Agnieszki Glińskiej; fot. Patrycja Mic / Teatr Na Woli
Przedstawienie w reżyserii Agnieszki Glińskiej powstało na podstawie wspomnień Aliny Margolis-Edelman - pierwowzoru bohaterki (Ali, która ma kota) "Elementarza" Mariana Falskiego.
"Ala z elementarza" to opowieść o czasach dzieciństwa bohaterki przed wojną i dorastania w jej trakcie. Historia zaczyna się sielankowo. Dzieciństwo w Łodzi, w zamożnej inteligenckiej rodzinie lekarskiej. W rodzinie żydowskiej, ateistycznej, w której w ogóle nie porusza się tematów związanych z religią. Do kościoła prowadza dziewczynkę (w tajemnicy) niania. Dziewczynka pewnego dnia słyszy od siostry szarytki:
"Przykro mi Alinko, ale nie możesz zostać na lekcji. Nie wiedziałam, że jesteś Żydóweczką."
Kilka dni później druhna nie przyjmuje Ali do zuchów:
"Żeby należeć do zuchów trzeba być katoliczką, trzeba chodzić do kościoła i do komunii. A ty jesteś Żydóweczką."
Wspomnienia Ali nie są jednak wyłącznie opisem historycznych okoliczności.
"To opowieść dziewczynki, a potem dziewczyny, która po prostu starała się żyć w takim czasie, w jakim jej przyszło - mówi Zuzanna Fijewska-Malesza. - Nie opisuje ekstremalnych wydarzeń, nie rozpacza, nie przeraża się tym, co widzi, tylko jak dziecko pisze, jak jest. To są zwierzenia młodego człowieka, z problemami i radościami takimi, jakie ma każdy."
"Tekst Aliny Margolis-Edelman 'Ala z elementarza' noszę w sobie odkąd go przeczytałam, kilka lat temu - mówi Agnieszka Glińska. - Wtedy też miałam szczęście spotkać się z autorką, która entuzjastycznie zareagowała na pomysł zmierzenia się z 'Alą' na scenie. Podchodziłam do tego materiału od kilku stron - przez pracę ze studentami Akademii Teatralnej, przez pisanie scenariusza w Mistrzowskiej Szkole Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy oraz przez czytanie performatywne w Teatrze Żydowskim. Mam jednak przekonanie, że najlepiej odda tę literaturę forma monodramu."
Kilka miesięcy temu Agnieszka Glińska i Zuzanna Fijewska-Malesza rozpoczęły przygotowania do przedstawienia na podstawie książki Aliny Margolis- Edelman.
"Z takim założeniem, żeby opowiedzieć o młodej dziewczynie, która przerażającą, potworną i trudną nam do wyobrażenia rzeczywistość warszawskiego getta opisuje wrażliwością i czystością nastolatki, bez tragizowania i bez martyrologii. Oczami nastolatki patrzy na piekło i żyje w nim, jakby na przekór losowi" - dodaje inscenizatorka.
Alina Margolis-Edelman (1922-2008) - polska lekarka i działaczka społeczna żydowskiego pochodzenia, uczestniczka powstania w getcie warszawskim, żona Marka Edelmana.
Marian Falski był przyjacielem matki Aliny Margolis. Kiedy skończyła siedem lat, przyniósł jej w prezencie "Elementarz", z dedykacją "Ali z Elementarza - Autor"; niżej dopisał: "Ala ma kota".
Przedstawienie Teatru Na Woli im. Tadeusza Łomnickiego powstało dzięki pomocy Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego "Młoda Polska" - Zuzanna Fijewska-Malesza jest jego laureatką.
"Ala z elementarza" Aliny Margolis-Edelman; reżyseria: Agnieszka Glińska; scenografia: Agnieszka Zawadowska; wystepuje: Zuzanna Fijewska-Malesza; premiera (scena w Żydowskim Instytucie Historycznym, ul. Tlomackie 3/5): 17 grudnia 2011, godz. 19.00.
Teatr Na Woli im. Tadeusza Łomnickiego w Warszawie
ul. Kasprzaka 22
01-211 Warszawa
Województwo mazowieckie
Tel: (+48 22) 632 00 05-08 (centr.), 632 03 60 (sekr.), 632 24 78 (BOW, kasa)
Fax: (+48 22) 862 46 76
WWW: www.teatrnawoli.pl
Email: sekretariat@teatrnawoli.pl
Żydowski Instytut Historyczny.
Instytut Naukowo-Badawczy
Tłomackie 3/5
00-090 Warszawa
Tel: (+48 22) 827 92 21
Fax: (+48 22) 827 83 72
WWW: www.jewishinstitute.org.pl
Email: secretary@jewishinstitute.org.pl
Źródło: informacje prasowe, www.teatrnawoli.pl