Duet fotoreporterski tworzony przez Monikę Redzisz (ur. 21 lutego 1974 w Warszawie) i Monikę Bereżecką (ur. 21 listopada 1974 w Gdańsku).
Poznały się podczas studiów na Wydziale Fotografii Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu (Redzisz ukończyła także filozofię na Uniwersytecie Warszawskim). Pracują wspólnie od 2000 roku. Współpracowały z takimi tytułami prasowymi jak "City Magazine", "Gazeta Wyborcza", "Rzeczpospolita", "Życie Warszawy", "Polityka", "Aktivist", "Playboy", "Viva", "Zwierciadło". Ich fotografie goszczą też często na łamach pism specjalistycznych poświęconych fotografii ("Pozytyw", "Fototapeta", "Biuletyn fotograficzny", "Foto"). Wystawiają też w galeriach. Mieszkają i pracują w Warszawie.
Fotoreportaże duetu Zorka Project zazwyczaj opisują określony grupy społeczne, zawodowe czy mniejszości narodowe mieszkające w Polsce (Wietnamczycy; Uchodźcy, 2001). W ich obiektywie znaleźli się już kierowcy tirów, zakonnice, cyrkowcy i dragqueen. Fotografowane osoby może jednak łączyć na przykład fakt, że są bywalcami baru mlecznego. Pierwszym wspólnym projektem duetu byli Budowniczowie mostu (2000), opowiadający o robotnikach pracujących przy budowie Mostu Świętokrzyskiego w Warszawie. Na ich fotoreportaże składają się więc zazwyczaj fotograficzne portrety osób, ujętych w ich własnym otoczeniu. Są świadome bycia fotografowanymi i patrzą prosto w obiektyw. Jak wyjaśnia Bereżecka: "Nie pokazujemy ich w krzywym zwierciadle. Pozwalamy im pozować, pokazać się od najlepszej strony". Rzadziej artystki tworzą portrety sławnych osób, jak cykl z Jerzym Maksymiukiem (2002).
O projekcie Uchodźcy mówią:
Fotografowałyśmy uchodźców z Czeczenii, najliczniejszych w ośrodku, ale także z byłych republik radzieckich, Afryki i Chin. Wracałyśmy do nich kilkakrotnie - do Dębaku, Wołomia i Jadwisina. Publikowałyśmy portrety uchodźców także w magazynie "Życia Warszawy" i "Fototapecie". (http://www.fotopolis.pl/newsy-sprzetowe/wydarzenia/5435-zorka-project-w-czulym-barbarzyncy)
Dzięki temu w ujęciu charakterystycznych cech danej grupy nie gubią się indywidualności poszczególnych osób, a wręcz przeciwnie - zostają wydobyte i podkreślone. W 2008 roku Redzisz i Bereżecka stworzyły przewrotny projekt - Przeciętni. Sfotografowały osoby, które odpowiedziały na ogłoszenie w prasie o szukaniu "przeciętnego Polaka". W towarzyszącym wystawie tekście artystki wyjaśniały:
"Zwykle w naszych cyklach fotograficznych próbowałyśmy docierać do ludzi nieprzeciętnych - o niezwykłych losach, rzadkich zawodach lub wyjątkowo trudnych warunkach życia. Tym razem spróbowałyśmy użyć innego klucza. Postanowiłyśmy odnaleźć właśnie tych zwyczajnych, szarych ludzi, których zwykle nikt nie chce fotografować ani opisywać. I wśród tych pozornie przeciętnych obywateli, odkryłyśmy niespodziewane bogactwo".
Szczególne miejsce w fotografiach Zorki Project zajmują kobiety. Czasami tworzą daną grupę zawodową (Tramwajarki), często jednak Redzisz i Bereżecka traktują temat cyklu raczej jako pretekst do ukazania różnorodnych wzorców kobiecości. Na ich fotografiach ginie kanon reprezentacji kobiet znany z prasy czy telewizji. Jeden ze swych cykli zatytułowały przewrotnie Laski (2003), przewrotnie, gdyż ukazywał "zwykłe" kobiety. Podobnie "poza kanonem" pozostawały Siłaczki (2004), kobiety uprawiające kulturystykę. Z kolei cykl Matki (2005) skupiał się na relacjach bliskich sobie osób - matek i córek, pochodzących z różnych grup społecznych. Adam Mazur, zajmujący się współczesną polską fotografią i zaliczający duet Zorka Project do "nowych dokumentalistów", zauważa, że:
"Realizowany przez artystki i obejmujący setki zdjęć atlas 'zwykłych' kobiet odkłamuje kobiecość, a subwersywna względem mediów taktyka przynosi rezultaty w postaci rosnące zainteresowania czytelników / czytelniczek tym, jak faktycznie żyją i jak mogą być przedstawiane kobiety poza światem spektaklu".
Projekt Przeciętni artystki rozwijały przez kilka lat, w 2009 powstała jego rosyjska, a w 2011 czeska wersja. W każdym przypadku nabór do projektów organizowany był poprzez prasowy anons. Każda z fotografii opatrzona jest dodatkowo krótkim komentarzem odautorskim, dodającym szczegółów na temat portretowanych postaci, jak również ich historii.
Podobny zabieg zastosowały w projekcie Historie ocalone, przygotowanego dla ośrodka KARTA. Zorka project sfotografował tutaj ziesięc wybranych osób, które użyczyły swoich zdjęc do stworzenia archiwum KARTY. Bereżecka i Redzisz uchwyciły na nich darczyńcow trzymających przekazywane fotografie. Każdy z portretów opatrzono dodatkowo krótką historią uczestników projektu.
Sama Redzisz zaś, zapytana o to , co w fotografi dla niej najważniejsze, tłumaczy: „Dla mnie zawsze na zdjęciu najważniejszy jest człowiek, wiecznie taki sam, niezmienny. Zmienia się tylko dekoracja”. (http://www.bankier.pl/wiadomosc/Zorka-Project-Historie-ocalone-1988329.html)
W 2016 Monika Redzisz, w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego zrealizowała projekt: Przestrzenie tymczasowe. Wakacje Polaków. Portrety pokazują pary, rodziny czy samotnych muzyków rockowych w przestrzeniach wakacyjnych, na kempingach czy prywatnych kwaterach. Do każdej z fotografii dołączony został fragment rozmowy z portretowanymi, w której wyjaśniają detale swoich podróży.
Autor: Karol Sienkiewicz, grudzień 2008. Aktualizacja grudzień 2016, AM.
Wybrane wystawy i nagrody:
2011 Przeciętni, Gdańska Galeria Fotografii, Muzeum Narodowe w Gdańsku, Polska
2009 Historie ocalone, Ośrodek Karta, Warszawa: Stary Browar , Poznań
2008 - "Dokumentalistki. Polskie fotografki XX wieku" - Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa; "Efekt czerwonych oczu. Fotografia polska XXI wieku" - Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa
2008 - "Przeciętni" - Galeria Camelot, Galeria Fundacji Imago Mundi, Kraków
2007 Uchodźcy, Czyły barbarzyńca, Warszawa, Polska
2007 - "Zorka" - Galeria Nowych Mediów, Gorzów Wielkopolski
2006 - Śląski Zamek Sztuki i Przedsiębiorczości, Cieszyn; "Dom" - Galeria Luksfera, Warszawa
2006 - "Nowi dokumentaliści" - Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa; Galeria Narodowa, Bratysława; "Małopolska. Fotografie. To niczego nie wyjaśnia" - Rynek Główny, Kraków
2005 - "Matki" - Galeria Luksfera, Warszawa
2004 stypendium dla młodych artystów od Ministerstwa Kultury
2004 - "Mocarze" - Galeria Iglińska, Kraków; Cafe Kulturalna, Warszawa
2003 - "Laski. Akty kobiet" - Galeria Iglińska, Kraków; Czuły Barbarzyńca, Warszawa