Studiował u Iwana Pietrowicza Vitalego w Akademii w Petersburgu (1847-1855) oraz w Rzymie (1856-69), gdzie pozostał na stałe. Był profesorem akademii petersburskiej oraz członkiem Akademii we Florencji i Mediolanie. Zasłynął głównie jako twórca dekoracyjnych rzeźb salonowych o tematyce antycznej, które w formie nawiązywały do baroku. Dzieła te cieszyły się wielkim powodzeniem, szczególnie wśród arystokracji rosyjskiej. Do najbardziej znanych rzeźb Brodzkiego, których liczne wersje i repliki rozsiane są po całej Europie, należą: Amor w muszli, Leda z łabędziem, Podszepty miłości i Wenus z Gołębiami. Prace te cechuje wielka wirtuozeria techniczna. Artysta dbał o to, by pod pretekstem sceny o tematyce mitologicznej tworzyć rzeźby pełne "salonowego wdzięku", zaświadczające zarazem o biegłości autora potrafiącego z powodzeniem rozstrzygnąć nader trudny układ kompozycyjny (np. Prometeusz przykuty do skały). Powszechny podziw budziła technika rzeźbiarza umożliwiająca mu oddanie w marmurze przezroczystości woali lub łez (popiersie Skromność).
Dziełem o najbardziej rozbudowanej formie był projekt pomnika ofiar wybuchu Wezuwiusza wykonany przez Brodzkiego w 1863 i zatytułowany Ucieczka z Pompei (Fuga diPompea). Koncepcja ta, znana jedynie z opisów i rycin, przedstawiała przepojoną dramatyzmem wielofigurową scenę, opartą na opisie Pliniusza Młodszego. Ze względu na wielkie koszta, projekt ten nie został zrealizowany w monumentalnej skali, jednak małe modele gipsowe i odlane w brązie święciły triumfy na międzynarodowych wystawach, m.in. w Paryżu (1876) i Rzymie (1883).
Inną monumentalną rzeźbą Brodzkiego był alegoryczna grupa Polityka inspirowana współczesnymi artyście wydarzeniami związanymi z wojną francusko-pruską z 1870.
Artysta był autorem wielu dzieł sakralnych i sepulkralnych, m.in. marmurowej figury Chrystusa błogosławiącego świat w kościele Wszystkich Świętych na Grzybowie w Warszawie, pomników grobowych baronowej Giordano Sanna Apostoli na Campo Verano w Rzymie i Maurycego Poniatowskiego w kościele Jezuitów w Krakowie. Wykonał również szereg portretów przedstawiających osobistości współczesne oraz postaci historyczne (m.in. Jan III Sobieski, Mikołaj Kopernik, Adam Mickiewicz).
Wiktor Brodzki był ważną postacią w kręgu rzymskiej Polonii Artystycznej. W jego pracowni przy Corso Vittorio Emanuelle odbywały się spotkania artystów polskich. Do przyjaciół artysty należeli m.in. Aleksander Gierymski i Antoni Madeyski, z którymi został pochowany we wspólnym grobie na cmentarzu Campo Verano w Rzymie.
Podstawowa bibliografia:
- "Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze, rzeźbiarze, graficy, t. I", Wrocław 1971 (Janusz Derwojed)
- Mikocka-Rachubowa Katarzyna, "Rzeźba polska XIX wieku. Od klasycyzmu do symbolizmu. Katalog zbiorów", Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 1993
- Kwiatkowska Maria Irena, "Rzeźbiarze warszawscy XIX wieku", Warszawa 1995
Autor: Piotr Szubert, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, luty 2002.