Przez siedem lat pracował na wydziale polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego; tu uzyskał doktorat. W roku 1984 wyjechał do Francji. Mieszka w Paryżu, gdzie pracował m.in. jako dziennikarz radia France International. Wcześniej pracował także w Radio Wolna Europa. Przez kilka lat wysyłał z Paryża do Polski teksty eseistyczne, które regularnie publikowała "Gazeta Wyborcza", a następnie dziennik "Rzeczpospolita".
Swoją przygodę z pisarstwem zaczął od krytyki literackiej i akademickiej refleksji o literaturze. W jakiejś mierze pozostał wierny tym domenom, tyle że od samego początku wielką ambicją Krzysztofa Rutkowskiego było poszukiwanie "formy bardziej pojemnej", czyli gatunku, który łączyłby zalety prozy artystycznej, eseju i rozprawy naukowej. Chodziło mu zapewne o to, żeby jego prace mogli z przejęciem czytać nie tylko zawodowi literaturoznawcy. Otwartą na szerszą publiczność książką jest "Braterstwo albo śmierć. Zabijanie Mickiewicza w Kole Sprawy Bożej"(1989). Rzecz traktuje o najbardziej burzliwym i tajemniczym okresie życia Mickiewicza – współpracy z podejrzanym mistykiem z Litwy, Towiańskim. We wstępie Rutkowski pisze:
"Braterstwo albo śmierć zachowuje w mym przekonaniu pewną wartość, dotyczy bowiem nie tylko konkretnych wydarzeń historycznych, lecz opowiada też o drzemiącej w każdym z nas tęsknocie do mistrza i pana, o błądzeniu po manowcach w poszukiwaniu prawdy, a niekiedy – świętości".
Przestrogę przed tyranią złudzeń i dyktatem fałszywych proroków autor formułuje również na kartach "Kościoła Świętego Rocha" (2001), zbioru przypowieści o tajemniczej dzielnicy Paryża zwanej "Małą Polską".
Krzysztof Rutkowski najlepiej znany jest czytelnikom jako autor publikowanych na łamach poczytnych dzienników "Paryskich pasaży", cyklu esejów zebranych po czasie w trzech tomach – obok tomu tytułowego (1995) są to: "Raptularz końca wieku" (1997) i "Śmierć w wodzie" (1998). Zapiski Rutkowskiego nawiązują w nazwie i idei od prac Waltera Benjamina, który pisał: "Pasaże: budowle, galerie, którym brak strony zewnętrznej. Jak snom". Dla polskiego eseisty pasaż staje się nową formą literacką, równie pojemną jak powieść. Dzięki pasażom możliwe jest przechodzenie od świata faktów historycznych do aury mitycznego miasta, a barwny język ożywia dokument. Autor opisuje skrupulatnie wszystko, co go otacza: ludzi, książki, zdarzenia, wynalazki, czas pracy i czas zabawy, czas beztroski i czas trwogi. Przede wszystkim zaś opisuje Paryż, w którym jak w soczewce zbiegają się wszystkie cechy współczesności.
Jest także autorem dwuczęściowej książki zatytułowanej "Mistrz. Widowisko" (1996). Część pierwsza, "napisana prozą – czytamy w odautorskim wstępie – opowiada o przygodach Adama Mickiewicza z francuską policją, z kobietami i towiańczykami. Część druga, napisana w formie dramatu, przedstawia owe przygody inaczej. Esej pokazuje to, co było, dramat – to, co mogło być".
Rutkowski jest również tłumaczem z języka francuskiego. Przetłumaczył m.in.: "Taras w Rzymie" i "Seks i trwoga" Pascala Quignarda, "Polacy na Ukrainie", "Walka o ziemię", "Trójkąt ukraiński" Daniela Beauvois’a, "Skafander i motyl" Jean-Dominique’a Bauby’ego.
Bibliografia:
- "Ani było, ani jest. Szkice literackie", Warszawa: Czytelnik, 1984,
- "Przeciw (w) literaturze: esej o 'poezji czynnej' Mirona Białoszewskiego i Edwarda Stachury", Bydgoszcz: "Pomorze", 1987,
- "Braterstwo albo śmierć. Zabijanie Mickiewicza w Kole Sprawy Bożej", 1989,
- "Męczennice z Saint-Denis", Warszawa: Fundacja Büchnera, 1991,
- "Stos dla Adama albo Kacerze i kapłani. Studium w czternastu odsłonach o sporze zmartwychwstańców z towiańczykami", Warszawa: Bellona; Wydawnictwa Fundacji "Historia pro Futuro", 1994,
- "Paryskie pasaże", Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, 1995,
- "Mistrz. Widowisko", Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, 1996,
- "Raptularz końca wieku", Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, 1997,
- "Braterstwo albo śmierć. Zabijanie Mickiewicza w Kole Sprawy Bożej", Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, 1999,
- "Śmierć w wodzie. Proza", Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, 1999,
- "Xieżniczka. Miejsce Xawery Deybel w rodzinie Mickiewiczów", 1999,
- "Książę bezdomny", Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1999,
- "Kościół św. Rocha. Przepowieści", Warszawa: Czytelnik, 2001,
- "Zakochany Stendhal. Dziennik wyprawy po imię", Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2006,
- "Ostatni pasaż", Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2007,
- "Requiem dla moich ulic", Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, 2008,
- "Wokulski w Paryżu", 2010,
- "Dar Anioła", 2012.
Tłumaczenia:
- francuski: "Les passages parisiens: chroniques d'un écrivain polonais" ("Paryskie pasaże: opowieść o tajemnych przejściach"), Paris: Exils Éd., 1998.
- niemiecki: "Notizen am Ende des Jahrhunderts", tłum. Nina Kozlowski, Hamburg: Rospo, 1999
Nagrody:
- Nagroda Fundacji im. Kościelskich, 1989.
Źródło: www.polska2000.pl, Copyright: Stowarzyszenie Willa Decjusza, 2001. Aktualizacja: maj 2015, źródło: instytutksiazki.pl, lubimyczytac.pl, obta.uw.edu.pl.