Penderecki pedagogiem...
Działalność pedagogiczną prowadził również w Folkwang-Hochschule für Musik w Essen (1966-68) oraz Yale University w New Haven (1973-78). W latach 1987-90 był dyrektorem artystycznym Filharmonii Krakowskiej, od 1993 był dyrektorem artystycznym Festival Casals w San Juan w Puerto Rico, od 1997 dyrektorem muzycznym Sinfonia Varsovia, od 1998 doradcą Beijing Music Festival w Pekinie. W latach 1968-70 był stypendystą Deutscher Akademischer Austauschdienst (DAAD) w Berlinie. Podczas pracy na Akademii Muzycznej w Krakowie kształcił między innymi Marka Stachowskiego, Abla Korzeniowskiego, Stanisława Radwana, Antoniego Wita czy Joannę Wnuk-Nazarową.
I dyrygentem
Jako dyrygent Krzysztof Penderecki zadebiutował w 1971 w Donaueschingen, wykonując swój utwór "Actions" na zespół free-jazzowy (1971) i od tego czasu prowadził intensywną działalność dyrygencką. W 1972 dokonał nagrania płytowego dla EMI swoich utworów z Wielką Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia i Telewizji w Katowicach. Dyrygował wieloma renomowanymi orkiestrami na świecie, m.in. Müncher Philharmoniker, Sinfonieorchester des Norddeutschen Rundfunks w Hamburgu, Sinfonieorchester des Mitteldeutschen Rundfunks w Lipsku, London Symphony Orchestra, Philadelphia Orchestra, New York Philharmonic Orchestra, orkiestrą radia japońskiego (NHK) w Tokio, orkiestrą filharmoniczną w Osace. Od 1988 jest głównym gościnnym dyrygentem Sinfonieorchester des Norddeutschen Rundfunks w Hamburgu, od 2000 gościnnym dyrygentem China Philharmonic Orchestra. W 2013 roku nakładem wydawnictwa DUX ukazał się box zawierający wszystkie Symfonie Krzysztofa Pendereckiego, pod dyrekcją samego kompozytora – był to prezent urodzinowy, Krzysztof Penderecki obchodził wtedy jubileusz swoich 80. urodzin. Box otrzymał nagrodę International Classical Music Awards w kategorii ''muzyka współczesna''.
Podczas dyrygowania własnymi utworami mogę pokusić się o doprowadzenie poszczególnych elementów kompozycji do wykształconego w mojej wyobraźni idealnego obrazu dzieła (...) tylko ja wiem, jak w czasie powinien kształtować się przebieg mojego utworu.
Nagradzany i odznaczany
W 1959 zdobył I, II i III nagrodę na Konkursie Młodych Związku Kompozytorów Polskich: za "Strofy" na sopran, głos recytujący i 10 instrumentów (1959), "Emanacje" na dwie orkiestry smyczkowe (1958-59) oraz "Psalmy Dawida" na chór mieszany, instrumenty strunowe i perkusję (1958), w 1961 nagrodę za "Tren 'Ofiarom Hiroszimy'" na 52 instrumenty smyczkowe (1959-61) na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu, w 1962 I nagrodę za "Kanon" na 52 instrumenty smyczkowe i taśmę magnetofonową (1962), dwukrotnie Prix Italia: w 1967 za "Passio et mors Domini Nostri Jesu Christi secundum Lucam" na 3 głosy solo, recytatora, 3 chóry mieszane, chór chłopięcy i orkiestrę (1963-66), a w 1968 za "Dies irae" na 3 głosy solo, chór mieszany i orkiestrę (1967).
Krzysztof Penderecki otrzymał wiele nagród i odznaczeń, m.in. Nagrodę Państwową I stopnia (1968, 1983), Nagrodę Związku Kompozytorów Polskich (1970), Nagrodę im. Gottfrieda von Herdera (1977), Nagrodę im. Jeana Sibeliusa (1983), Premio Lorenzo Magnifico (1985), Nagrodę Izraelskiej Fundacji im. Karla Wolffa (1987), Grammy Award (1968 - Trustees Special Merit Award, 1988, 1999 - dwie, 2017), Wielki Krzyż Zasługi Orderu Zasługi RFN (1990), Grawemeyer Award of the University of Louisville (1992), Nagrodę Międzynarodowej Rady Muzycznej UNESCO (1993), Order Za Zasługi dla Kultury Księstwa Monaco (1993), Krzyż Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1993), austriackie odznaczenie honorowe "Za Osiągnięcia Naukowe i Artystyczne" (1994), Nagrodę Pro Baltica (1995), tytuł Commandeur dans l'Ordre des Arts et des Lettres (1996), Nagrodę Muzyczną miasta Duisburg (1999), AFIM Indie Award (1999), MIDEM Classical Award jako Best Living Composer of the Year (2000), Ordine al Merito della Repubblica Italiana (2000), Premio Principe de Asturias de las Artes (2001), Nagrodę Wielką Fundacji Kultury (2002), Nagrodę im. Romano Guardiniego (2002), Preis der Europäischen Kirschenmusik (2003), Medal Fundacji Judaica (2003), Praemium Imperiale (2004), Order Orła Białego (2005), Commander of the Three Star Order Republiki Łotewskiej (2006), Doroczną Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2008), Nagrodę im. Józefa Chełmońskiego (2008), Złoty Medal Ministra Kultury Republiki Armenii (2008), nagrodę filmową "Orły 2008" za muzykę do filmu "Katyń", Grand-Croix de l’Ordre „Pro Merito Melitensi” (2011), Nagrodę „Ku Spotkaniu” Marszałka Senatu RP i Przewodniczącego Rady Federacji Zgromadzenia Federalnego Federacji Rosyjskiej (2011), Nagrodę Polskiej Akademii Telewizyjnej - Złoty Super Wiktor dla największej osobowości (2011), Odznakę Honorową Województwa Podlaskiego (2013), Złoty Medal Honorowy za Zasługi dla Województwa Małopolskiego (2013).
Był doktorem honoris causa Uniwersytetu w Rochester (1972), Saint Olaf College w Northfield w Minnesocie (1977), Uniwersytetu w Bordeaux (1979), Uniwersytetu w Leuven (1979), Georgetown University w Waszyngtonie (1984), Uniwersytetu w Belgradzie (1985), Universidad Autónoma de Madrid (1987), Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (1987), Uniwersytetu Warszawskiego (1993), Akademii Muzycznej w Krakowie (1994), Akademii Muzycznej w Warszawie (1994), Universidad Católica Argentina w Buenos Aires (1994), Uniwersytetu w Glasgow (1995), Uniwersytetu Jagiellońskiego (1998), Universitatea Babeş-Bolyai w Klużu-Napoce (1999), Duquesne University w Pittsburghu (1999), Academia de Muzica "Gheorghe Dima" (1999), Universität Luzern (2000), Yale University w New Haven (2003), Uniwersytetu w St. Petersburgu (2003), Uniwersytetu w Lipsku (2003), Baldwin-Wallace College w Ohio (2004), Uniwersytetu w Seulu (2005), Westfalskiego Uniwersytetu Wilhelma w Münster (2006), Konserwatorium w Erywaniu (2008), Akademii Muzycznej w Gdańsku (2008), Estońskiej Akademii Muzyki i Teatru (2009), Państwowego Uniwersytetu Sztuki im. Kotlarewskiego w Charkowie (2010) oraz National University of Ireland w Maynooth (2010).
Krzysztof Penderecki był członkiem honorowym Royal Academy of Music w Londynie, Accademia Nazionale di Santa Cecilia w Rzymie, Kungliga Musikaliska Akademien w Sztokholmie, Akademie der Künste w Berlinie, Academia Nacional de Bellas Artes w Buenos Aires, Academie Internationale de Philosophie et de l'Art w Bernie, Polskiej Akademii Nauk, Académie Nationale des Sciences, Belles-lettres et Arts w Bordeaux, Royal Irish Academy of Music w Dublinie, American Academy of Arts and Letters, Academia Scientiarium et Artium Europaea w Salzburgu, Institut for Advanced Study University Bloomington, The Kościuszko Foundation w Nowym Jorku, Gesellschaft der Musikfreunde w Wiedniu, Academy for Performing Arts w Hong Kongu Academia Argentina de Musica, Akademii Muzycznej w Rydze, Sankt Petersburskiego Państwowego Konserwatorium im. Rimskiego-Korsakowa, Konserwatorium im. Czajkowskiego w Moskwie, Państwowego Konserwatorium im. Komitasa w Erewaniu. W 1997 kompozytor opublikował książkę "Labirynt czasu. Pięć wykładów na koniec wieku" (Warszawa, Presspublica). W 2018 roku w dniach 16-23 listopada odbył się Festiwal Krzysztofa Pendereckiego, zorganizowany z okazji 85. urodzin kompozytora. Była to druga edycja tego festiwalu – w 2013 roku w ten sam sposób celebrowano jego 80. urodziny.