Kasper T. Toeplitz urodził się w 1960 roku w Warszawie ze związku primabaleriny Krystyny Mazurówny oraz dziennikarza Krzysztofa Teodora. Od 1969 roku mieszka jednak w Paryżu i to z Francją jest najbardziej związany, choć podróżuje z koncertami po całym świecie. W swojej karierze zdobył wiele nagród i stypendiów: ZKM Gigahertz (2012), Besançon i Opéra Autrement/Acanthes; Villa Médicis Hors-les-Murs w Nowym Jorku, Léonard de Vinci w San Francisco, Villa Kujoyama w Kyoto oraz DAAD w Berlinie. Toeplitz współpracował z wieloma instytucjami (GRM, IRCAM, Radio-France, GMEM, GRAME, ZKM, CSW), muzykami i zespołami (Daniel Buess, Antoine Chessex, Laurent Dailleau, Tetsuo Furudate, Julien Ottavi, Z’EV, Art Zoyd, Ensemble Phoenix, Trio Journal Intime, zeitkratzer) oraz tancerzami i choreografami (Myriam Gourfink, Loic Touzé, Olivia Granville, Emmanuelle Huynh, Hervé Robbe, Artefact, Christian Trouillas, Jean-Marc Matos i Nina Santes). Założony przezeń Sleaze ART miał kilka wcieleń (kwintet elektrycznych basów w latach 1985–1988, orkiestra gitar i basów elektrycznych 1995–2000, od 2014 jako kwartet). Ponadto Toeplitz założył i prowadzi wytwórnię płytową R.O.S.A. (Recordings Of Sleaze Art), laptopowe trio KERNEL w 2007 (z Eryckiem Abecassisem i Wilfriedem Wendlingiem) i zespół IRE (z m.in. Hélène Breschand na harfie i Philippem Fochem na tabli); grywa też regularnie z m.in. Larsem Åkarlundem (elektronika) i Ulrichem Maissem (wiolonczela).
"Muzyka klasyczna ma określony rytm i wysokość. [W elektronice] zaś wysokość może być nieznana albo tylko mniej więcej zaplanowana. Według mnie, jest podobna do chmury: z daleka można powiedzieć, że ona wygląda dokładnie tak i owak, ale gdy się do niej zbliżymy, nie potrafimy powiedzieć, gdzie się zaczyna, a gdzie kończy. Wszystko się rozmywa, zlewa jedno w drugie. Tak samo w kwestii rytmicznej – często widzimy, że chmura dogania i przegania jakąś inną chmurę, bo mają trochę inne tempo. W partyturze można napisać jednocześnie dwa, maksimum trzy różne tempa, ale to już maksimum, bo potrzeba do tego trzech dyrygentów. A tutaj mam całą tę wolność, mogę myśleć zupełnie inaczej. To wielkie continuum między rytmem, dźwiękiem, brzmieniem, wysokością (...) [Zanim] zacząłem pracować z komputerem, pisałem na orkiestrę, kwartet smyczkowy, itd. Potem nagle zaczęły się spełniać marzenia – takie jak uzyskanie ćwierćtonu, różne podziały oktawy – wszystko stało się możliwe. Wie pan, jak to jest z orkiestrą: trzy czwarte tych muzyków idzie po prostu do pracy. Dla nich nie ma różnicy, czy grają mój utwór, czy kogoś innego; nie zależy im na tym. Tutaj zaś ta maszyna robi dokładnie to, o czym marzę...." – w rozmowie z Janem Błaszczakiem [niepublikowane, lecz autoryzowane materiały do artykułu].
Sam Toeplitz przyznaje się do pozostawania w młodości pod wpływem Iannisa Xenakisa i Giacinta Scelsiego, lecz wśród kluczowych spotkań w życiu dojrzałym trzeba by wymienić te ze Zbigniewem Karkowskim i Myriam Gourfink. Z tym pierwszym występował od 1999 roku w duecie Le Dépeupleur do śmierci Karkowskiego w 2013, po kórej pozostał jednym z najważniejszych kontynuatorów noisowej estetyki swojego przyjaciela (ZKT, Fluster). Z tą drugą również od 1999 roku stworzył szereg oryginalnych projektów wykorzystujących elektronikę sterowaną ruchami tancerza lub podkreślającą ich powolność i arytmiczność (DATA_noise, Inoculate?). KTT jako wykonawca grał nie tylko utwory Karkowskiego, lecz zamówił dzieła również u Francisco Lópeza (Untitled #274), Phila Niblocka (Yam Almost May), Drora Feilera (Ousia) i Éliane Radigue (Elemental II) – to on namówił nestorkę muzyki elektroakustycznej do pisania na instrumenty! Głównym instrumentem Toeplitza od 2003 roku jest BassComputer, elektroniczny bas z pięcioma strunami na prostym mostku z gryfem i czteroma kolejnymi rezonującymi na dodatkowym wygiętym mostku. Podczas występów muzyk używa oryginalnej kombinacji standardowych efektów takich, jak fuzz, delay, octaver, feedabacker, distortion, i noise-swash, czasem produkcji renomowanych firm lub stworzonych na zamówienie, a czasem po prostu kupowanych na bazarze. Jednak równie istotnym instrumentem Toeplitza pozostaje laptop i program Max/MSP.
"Kasper jest po prostu niesamowity, skruszył tak wiele murów: nie można rozstrzygnąć, czy jest kompozytorem akademickim (zdobył wiele nagród) czy muzykiem noisowym, po wysłuchaniu samych utworów – a może punkrockowcem, po zobaczeniu jego postaci. Bardzo cenię w Kasperze, że po prostu bierze dobre rzeczy z różnych obszarów. Początkowo był właściwie basistą, potem zrezygnował z grania na tym instrumencie, aby skoncentrować się na komputerach. Teraz zaś znów zmieszał je z całkowicie odświeżonym basem – jego instrument jest po prostu piękny. Gra na nim bez jakichkolwiek rytuałów kojarzonych z tradycyjnym "rockowym" instrumentem, co naprawdę doceniam. Występował dwa razy podczas festiwalu: po pierwsze przedstawił Lärmesmitte na BassComputer solo, a po drugie zagrał Elemental II, kompozycję Eliane Radigue. Cała jego praca w tych kawałkach polegała na czymś w rodzaju rozpętywania elektronicznego wiatru" – Bastien w relacji z koncertu Kaspera T. Toeplitza.
Toeplitz jest obecnie jedną z kluczowych postaci muzyki noisowej i elektronicznej, a od ostatnich paru lat coraz częściej koncertuje i wydaje (Bocian Records) także w Polsce. Komponuje długie utwory o często łukowej formie, powolnym procesualnym rozwoju oraz nawarstwiającej się i kulminującej dynamice, co składa się na prawdziwie immersywne doświadczenie słuchowe. Intensywne i gęste faktury w niskich zazwyczaj rejestrach wynikają z nakładania albo filtrowania brzmień osiąganych za pomocą syntezy granularnej. Mimo punkrockowego wizerunku KTT nierzadko flirtuje ze światem akademickim, zgarniając zamówienia i nagrody od czołowych instytucji we Francji, Niemczech i Szwajcarii. Chociaż coraz częściej pisze graficzne partytury (Rupture & Dissipation), to wciąż preferuje żywy kontakt z muzykami; pod tym kątem modelowa była dlań współpraca z Danielem Buessem jako My Daily Noise oraz Ensemble Phoenix). Toeplitz jest zapalonym czytelnikiem i często nawiązuje do tekstów literackich m.in. Sylvii Plath (J’irai vers le nord...), Paula Celana (Fissure) czy Charles Baudelaire’a (Horizon noir); inspiruje się jednak także astronomią (Dark Matter). Kompozytor trakuje noise nie tylko w kontekście gatunku muzycznego, lecz także teorii informacji, jako szum i zniekształcenie, co słychać i widać szczególnie w formach taneczno-elektronicznych (Désastre, Trans-Niagara). Czasem dodaje do swoich projektów także światło (DATA_noise), fotografię (Ephemerides nocturnes ze Stromem Varxem) i wideo (Capture z Dominikiem Barbierem); współtworzył muzykę do filmów niemych (Metropolis, Od poranka do północy). Wraz z Art Zoyd śmiało wchodził też na grunt dzieł multimedialnych (Biel, Le Champ des larmes, Molecular Black) oraz już samodzielnie – w instalacje (Infra_Exposure na Biennale WRO).
Wybrane utwory:
- Nature Morte na orkiestrę (1988)
- Paysage foudroyé na elektryczny bas (1989)
- J’irai vers le nord, j’irai vers la nuit polaire, opera (1989)
- LHOW na orkiestrę symfoniczną (1991)
- Memory-Cendres na głos żeński, klarnet, perskusję i kontrabas (1992)
- Sthill na osiem saksofonów (1992).
- Blind Sucht na zespół i elektronikę (1993)
- Zora Mudd na 27 gitar elektrycznych i basowych (1995)
- Siyahi na orkiestrę (1996)
- I Kwartet smyczkowy (1997)
- II Kwartet smyczkowy (1997)
- Virus na live electronics, dwa głosy żeńskie, klarnet, perkusję i dwie wiolonczele (1998)
- Ruine na sopran i orkiestrę (1998)
- Biel na orkiestrę i live electronics (2000)
- Kernel#2 na trzy komputery (2002)
- Battling Siki na instrumenty smyczkowe i elektroniczne, termenvox, perkusję i komputery (2003)
- Froz #5 na saksofon kontrabasowy i komputer (2003)
- MSG#9 na kwartet smyczkowy (2003)
- Contraindre na teremin i ruch (2004)
- Capture na trzy tancerki, live electronics i wideo (2005)
- Le Champ des larmes, projekt multimedialny (2006)
- Molecular Black, projekt multimedialny (2006)
- Le Chant d’Enoch na theremin i dźwięki elektroniczne (2006)
- Unfinished Metal Waves na duży gong i komputer (2006)
- This Is My House na saksofon, komputer i ruch (2006)
- GEL na orkiestrę instrumentów dętych i czworo solistów (2007)
- Dust Reconstruction na saksofon, dudy i live electronics (2007)
- Marine na elektronikę (2008)
- LFO na orkiestrę instrumentów basowych (2010)
- Théorie des cordes na gitarę basową i kontrabas (2010)
- Trans_Niagara na live electronics (2010)
- The Monster Which Never Breathes na organy i live electronics (2010)
- Choisir le moment de la morsure na gitarę basową (2010)
- Rupture & dissipation na zespół (2012)
- Territoire de perte na gitarę elektryczną (2012)
- Szkic #3 na zespół (2012)
- Wolf Tone, utwór akuzmatyczny (2012)
- Araneide na live electronics (2013)
- Déperdition na kontrabas solo (2013), Convergence, Saturation & Dissolution na harfę elektryczną i live electronics (2014)
- INFRA na basy elektryczne (2014)
- Infra_Exposure, instalacja/performance/koncert na bas elektryczny solo (2015).
Wybrana dyskografia
- Sleaze Art, Sleaze Art (Hee Haw, 1995)
- Sleaze Art, Illumination Rounds (Vice Schallplatten, 1997)
- Fissure (Sonoris, 1998)
- Tetsuo Furudate + KTT, Neon Green (Les Disques de soleil ed de l’acier, 1998)
- Le Dépeupleur, Le Dépeupleur, CFET, 2000)
- Art Zoyd + KTT, Biel, w: Expériences de vol #1 (Sub Rosa, 2002)
- François Bon + KTT, Horizon noir (remuet. Net, 2003)
- Phil Niblock, Yam Almost May, w: Touch Food (Touch Records, 2003)
- Laurent Dailleau + KTT, Topographie des Terror (Tiramizu 2004)
- Éliane Radigue, Elemental II (R.O.S.A., 2005)
- Capture (R.O.S.A.. 2005)
- Le Dépeupleur, ZKT (R.O.S.A. 2005)
- Le Dépeupleur, Disuambiguation (Auf Abwegen, 2006)
- Art Zoyd + KTT, Le Champ des Larmes (In-Possible Records, 2006)
- Kernel, Kernel#2 (R.O.S.A., 2007)
- Kernel, The Deep (R.O.S.A., 2008)
- Kernel, D.R. (R.O.S.A., 2009)
- Dror Feiler, Ousia + KTT, Eau Blanche, w: Expériences de vol#7 (In-Possible Records, 2010)
- Z’EV + KTT, Fleur de peau (Agxivatein, 2011)
- Antoine Chessex + KTT, Mo.N.D. (Radical Matters, 2011)
- Inoculate? (Alamuse, 2011)
- Perdu (Radical Matters, 2012)
- Le Dépeupleur, Uniformly Luminous, w: NO BULLSHIT. A Sonic Tribute to Zbigniew Karkowski (R.O.S.A., 2014)
- Julien Ottavi + KTT, Blast of Silence (Bocian Records, 2014)
- Daniel Buess + KTT, My Daily Noise (ZORA_Records, 2015)
- Francisco López, Untitled #274 (Important Records, 2015 )
- Sleaze Art, INFRA (Bocian Records, 2015)
- Sleaze Art, INFRA-BLAST (In paradisum, 2015)
- Almasty (R.O.S.A., 2016)
- Fluster (Bocian Records, 2016)
- Anna Zaradny+KTT, Stacja nigdy w Życiu (Aussenraum records, 2016)
- Gris (Rosa, R.O.S.A., 2016)
- DATA_Noise (R.O.S.A., 2016)
- Amas (2017, Pogus Productions)
Autor: Jan Topolski, lipiec 2017