Karol Anbild (Karol Strzempa-Anbild), dyrygent, kompozytor, kontrabasista i pedagog. Urodzony 16 lutego 1925 w Katowicach, zmarł 1 marca 2008 w Kielcach.
-
Studiował grę na kontrabasie w klasie Tadeusza Ziemskiego, kompozycję u Bolesława Woytowicza oraz dyrygenturę pod kierunkiem Artura Malawskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach (dyplom w 1953).
Od 1949 był kontrabasistą, a od 1953 dyrygentem Orkiestry Państwowej Filharmonii Śląskiej w Katowicach. W 1954 rozpoczął współpracę z Wojewódzką Orkiestrą Symfoniczną w Kielcach jako dyrygent. Rok później objął funkcję kierownika artystycznego i dyrygenta Państwowej Filharmonii w Lublinie. W 1957 powrócił do Kielc, gdzie został dyrektorem, kierownikiem artystycznym oraz dyrygentem Wojewódzkiej Orkiestry Symfonicznej w Kielcach i obowiązki te sprawował do 1990. Dzięki jego staraniom w 1968 Orkiestra otrzymała status filharmonii i nazwę Państwowa Filharmonia im. Oskara Kolberga (w 1998 przemianowana na Filharmonię Świętokrzyską). Z jego inicjatywy w maju 1964 zorganizowano Festiwal "Świętokrzyskie Dni Muzyki", a w 1984 powołano Chór Filharmonii.
Karol Anbild koncertował również za granicą, m.in. we Francji, NRD, Danii i Rumunii.
Od połowy lat 50. jako kompozytor współpracował z Wytwórnią Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej, Polskim Radiem w Katowicach, w latach późniejszych - z teatrem kieleckim i amatorskim ruchem artystycznym.
Jednocześnie prowadził działalność pedagogiczną w Państwowej Średniej Szkole Muzycznej oraz w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Kielcach.
Karol Anbild został odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi i Złotą Odznaką Związku Kompozytorów Polskich. W 2005 Filharmonia Świętokrzyska nadała mu tytuł honorowego dyrektora.
Ważniejsze kompozycje:
- Cztery tańce śląskie na orkiestrę symfoniczną (1952)
- Impresje istebniowskie na małą orkiestrę symfoniczną (1953)
- Mała uwertura na orkiestrę symfoniczną (1953)
- Cztery pieśni na chór mieszany a cappella (1954)
- Mazur na orkiestrę symfoniczną (1955)
- Oberek na orkiestrę symfoniczną (1955)
- Muzyka do filmu Żółtodziób w reż. Wacława Wajsera (1957)
- Impresje świętokrzyskie na tenor solo, chór mieszany i orkiestrę (1957)
- Tryptyk kielecki na tenor solo, chór mieszany i orkiestrę (1958)
- Muzyka do filmu Zoo w reż. Wacława Wajsera (1958)
- Muzyka do filmu Taaaka ryba w reż. Wacława Wajsera (1960)
- Kantata kielecka (1961)
- Muzyka do filmu Gapa w reż. Wacława Wajsera (1961)
- Muzyka do filmu Trajluś na wagarach w reż. Wacława Wajsera (1961)
- Muzyka do filmu Drogowskaz w reż. Wacława Wajsera (1962)
- Muzyka do filmu Intruzi w reż. Eugeniusza Kotowskiego (1962
- **dz:Puszcza Jodłowa na chór mieszany i orkiestrę (1962)
- **dz:Suita taneczna na chór mieszany i orkiestrę (1962)
- Muzyka do filmu Dzielny ptaszek w reż. Wacława Wajsera (1963)
- Szkice taneczne na orkiestrę (1963)
- Trio na obój, klarnet i fagot (1963)
- Muzyka do filmu Chmurka w reż. Wacława Wajsera (1964)
- Mikrokosm 67 na orkiestrę (1967)
- Muzyka do filmu Czarne czy białe w reż. Wacława Wajsera (1967)
- Szkice symfoniczne na orkiestrę (1968)
- Leśna ballada na recytatora i orkiestrę (1969)
- Civitas Kielcensis na sopran, recytatora i orkiestrę (1971)
- Szeroka woda, parafraza na temat pieśni kieleckiej na 4 trąbki i orkiestrę (1971)
- Ziemia i drewno na orkiestrę (1972)
- Rapsod żołnierski na orkiestrę (1975)
- Symfonia nr 1 "Świętokrzyska" (1977)
- Symfonia nr 2 (1980)
- Koncert fortepianowy (1982)
- Liryka górska, 4 pieśni na głos i orkiestrę symfoniczną (1985)
- Symfonia nr 3 "Pax Mundi" (1985)
- Hejnał miasta Kielce na 2 trąbki i 2 puzony (1996)
Autor: Małgorzata Kosińska, Polskie Centrum Informacji Muzycznej, Związek Kompozytorów Polskich, czerwiec 2008.