Poeta, prozaik, krytyk literacki, znawca i tłumacz literatury serbo-chorwackiej, profesor Instytutu Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Urodził się 20 września 1946 w Gliwicach.
Julian Kornhauser pozostaje jednym z najwybitniejszych i stale obecnych w życiu literackim przedstawicieli poetyckiej Nowej Fali z lat 70. Uczestniczył w ówczesnym ruchu kontestacji przeciw komunistycznej władzy, ale jako poeta był zjawiskiem osobnym, obok nowofalowej wrażliwości na kłamstwo tkwiące w formułach języka publicznego odznaczał się oryginalną, często surrealną wyobraźnią i bardzo szeroką paletą poetyckich środków i tematów: od sprawozdawczego zapisu scen z życia po niezwykłe wizje nasycone językiem symbolicznym. Jako twórcę odznacza Kornhausera świadomość pokoleniowa i obywatelska, potrzeba obrony podstawowych wartości, ale jest to również liryk wsłuchany we własną, bardzo osobistą prawdę i indywidualne przeżycie świata.
Kornhauser debiutował w 1967 roku na łamach czasopisma "Poezja" i wydawanym przez Iskry "Almanachu młodych". Od 1968 do 1975 roku był członkiem grupy poetyckiej "Teraz". W latach 1981-1983 współredagował miesięcznik "Pismo", następnie był współautorem drugoobiegowego czasopisma "NaGłos", gdzie publikował swoją prozę oraz interpretował swoją poezję.
W 1970 roku Kornhauser zdobył magisterium z serbistyki i kroatystyki na Uniwersytecie Jagiellońskim. 5 lat później uzyskał doktorat, a tytuł profesora w 1996. Prowadził m.in. warsztaty poetyckie w Studium Literacko-Artystycznym. Od 1987 roku pełnił liczne funkcje kierownicze w zakładach, instytutach i katedrach slawistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 2002-2005 kierował Katedrą Slawistyki w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Opolskiego. Był członkiem Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN przez cztery kadencje (1996-2010). Julian Kornhauser jest także członkiem komisji Słowianoznawstwa.
Przez lata pisał eseje i recenzje m.in. dla "Gazety Wyborczej", "Tygodnika Powszechnego" i "Rzeczypospolitej". Stale współpracował z prasą kulturalną i literacką, jest członkiem zespołu redakcyjnego "Kwartalnika Artystycznego", był członkiem redakcji "Dekady Literackiej", a szkice krytycznoliterackie, wiersze i przekłady publikował m.in. w "Twórczości", "Odrze", "Literaturze na Świecie", "Tekstach Drugich". Jest redaktorem naczelnym półrocznika "Pamiętnik Słowiański".
Swój debiut prozatorski poprzedził wydaną wraz z Adamem Zagajewskim głośną książką programową "Świat nie przedstawiony", w której - w imię mówienia prawdy w zakłamanej rzeczywistości komunizmu - ujmował się za prozą realistyczną. Jako prozaik pozostał raczej twórcą subiektywnego doświadczenia, eksploatującym własną biografię duchową i biografię zbiorową swego pokolenia. W powieściach Kornhausera znajdziemy pasjonującą historię młodego chłopca, jego pasowania się z żydowskim rodowodem, z tradycją domową i dominacją ojca, wreszcie opis intelektualnego dojrzewania wśród lektur i dyskusji z rówieśnikami, a także w obliczu niezwykle silnych nacisków ze strony świata polityki. Autor opowiada nam, jak wśród tych rozlicznych wpływów kształtowała się jego własna osobowość.
"Czy potrafisz odpowiedzieć, czy potrafisz uwierzyć, czy potrafisz zapisać, czy potrafisz uszanować, czy potrafisz odnaleźć siebie, czy potrafisz dojrzeć do chwili jasnej, czy potrafisz dogonić to uciekające, czy potrafisz postawić najwyższą stawkę, czy potrafisz spotkać się twarzą w twarz z głupotą, czy potrafisz zostać, czy potrafisz przystać, czy potrafisz zrozumieć, czy potrafisz przyjąć cios, czy potrafisz walczyć, czy potrafisz pomylić się, czy potrafisz stać się mądrym." ("Stręczyciel idei", 1980).
Poezja:
- "Nastanie święto i dla leniuchów", Warszawa: Iskry, 1972.
- "W fabrykach udajemy smutnych rewolucjonistów", Kraków: WL, 1973.
- "Zabójstwo", Kraków: wyd. własne poza cenzurą, 1973.
- "Stan wyjątkowy", Warszawa: PIW, 1978.
- "Zjadacze kartofli", Kraków, WL, 1978.
- "Zasadnicze trudności", Warszawa: Czytelnik, 1979.
- "Każdego następnego dnia", Kraków: ABC, 1981.
- "Tyle rzeczy niezwykłych. Wiersze dla Agatki", Kraków: WL, 1981.
- "Hurrraaa!", Kraków: WL, 1982.
- "148 wierszy (1968-1979)", Kraków: WL, 1982.
- "Inny porządek: 1981-1984", Kraków: Oficyna Literacka, 1985.
- "Za nas, z nami", Warszawa: Czytelnik, 1985.
- "Wiersze z lat osiemdziesiątych", Kraków: WL, 1991.
- "Kamyk i cień", Poznań: a5, 1996.
- "Było, minęło", Warszawa: Nowy świat, 2001.
- "Księżyc jak mandarynka", Kraków: WL, 2003.
- "Origami", Kraków: WL, 2006.
- "Tylko błędy są żywe", Poznań: Wydawnictwo WBPiCAK, 2015.
Powieści:
- "Kilka chwil", Kraków: WL, 1975.
- "Stręczyciel idei", Kraków, WL, 1980.
- "Dom, sen i gry dziecięce. Opowieść sentymentalna", Kraków: Znak, 1995.
Eseje, szkice, prace historycznoliterackie:
- "Świat nie przedstawiony", Kraków: WL, 1974 (współautor: Adam Zagajewski).
- "Od mitu do konkretu : szkice o modernizmie i awangardzie w poezji chorwackiej", Kraków: WL, 1978.
- "Współczesna poezja jugosławiańska (1941 - 1970)", Wrocław: Zakład Narodowy im Ossolińskich, 1980.
- "Sygnalizm: propozycja serbskiej poezji eksperymentalnej", Kraków: Uniwersytet Jagielloński, 1981.
- "Wspólny język (jugoslavica)", Katowice : Wydawnictwo Śląsk, 1983.
- "Światło wewnętrzne", Kraków, Wrocław: WL, 1984.
- "Strategie liryczne serbskiej awangardy: (szkice o poezji)", Kraków: Universitas, 1991.
- "Wątki polskie we współczesnej literaturze serbskiej i chorwackiej (rekonesans)", Kraków : UJ, 1993.
- "Międzyepoka. Szkice o poezji i krytyce", Kraków: Baran i Suszczyński, 1995.
- "Postscriptum. Notatnik krytyczny", Kraków: WL, 1999.
- "Uśmiech sfinksa. O poezji Zbigniewa Herberta", Kraków: WL, 2001.
- "Świadomość regionalna i mit odrębności. O stereotypach w literaturze serbskiej i chorwackiej" Kraków: "Scriptum", 2001.
- "Poezja i codzienność", Kraków: WL, 2003.
Tłumaczenia:
- angielski: "Been and Gone", polsko-angielski wybór wierszy, tłum. Piotr Florczyk, Michigan: Marick Press, 2009.
- bułgarski: "Osa zad stykłoto", wybór wierszy, Sofia: AngoBoy, 1997.
- chorwacki: "Kuća, sam i djecje igre" ("Dom, sen i gry dziecięce"), Lubjana: Egzil ABC, 1996.
- holenderski: "Poetri", Rotterdam: Rotterdamse Kunststichtung, 1986.
- niemiecki: "Zuhause, Traum und Kinderspiele" ("Dom, sen i gry dziecięce"), Potsdamer: Deutsches Kulturforum Östliches Europa, 2003.
- serbski: "Nacelne teskoće", wybór wierszy, Vršac: Književna Opština, 1989; "Kamicak i senka"("Kamień i cień"), Beograd: Pismo, 1998; "Signalizam" ("Sygnalizm"), Prosveta, 1998.
Nagrody i odznaczenia
- Nagroda Fundacji im. Kościelskich (1975),
- Nagroda Poetycka im. A. Bursy (1981),
- Europejska Nagroda Literacka (Jugosławia, 1989),
- Nagroda Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich (1997),
- Nagroda Miasta Krakowa (1998),
- Złoty Krzyż Zasługi, "za wzorowe, wyjątkowo sumienne wykonywanie obowiązków wynikających z pracy zawodowej" (1999),
- Nagroda Krakowska Książka Miesiąca, za książkę "Postscriptum. Notatnik krytyczny" (grudzień 1999),
- Nagroda Orła Jana Karskiego (październik 2015),
- Wrocławska Nagroda Poetycka Silesius za całokształt twórczości (maj 2016).
Źródło: www.polska2000.pl, Stowarzyszenie Willa Decjusza, 2001, aktualizacja: jrk, kwiecień 2016.