Kompozytor, dyrygent i muzykolog. Urodzony 13 stycznia 1870 w Krakowie, zmarł 21 stycznia 1942 w Morges (Szwajcaria).
-
Od 1884 uczył się gry na skrzypcach u Wincentego Singera w Szkole Muzycznej Towarzystwa Muzycznego w Krakowie. Następnie, w latach 1888-92, studiował chemię na Politechnice w Pradze oraz kontynuował naukę gry na skrzypcach pod kierunkiem Ferdinanda Lachnera w tamtejszym Konserwatorium. Po powrocie do kraju, od 1892 do 1894 studiował kompozycję w klasie Władysława Żeleńskiego w Konserwatorium Krakowskim. W 1895 wyjechał do Paryża i przez dwa lata doskonalił swoje umiejętności gry na skrzypcach u Władysława Górskiego oraz w zakresie kompozycji pod kierunkiem Zygmunta Stojowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego (z którym od tego czasu łączyła go przyjacielska więź). Od 1897 do 1898 przebywał w Berlinie, gdzie kontynuował studia u Heinricha Urbana (kompozycja) oraz pracował jako skrzypek w orkiestrze tamtejszej Opery. W 1898 ponownie udał się do Paryża dla pogłębienia studiów teoretycznych u Vincenta d'Indy'ego w Schola Cantorum. Równocześnie, od 1899 do 1901, grał w Orkiestrze Édouarda Colonne'a.
W 1901 wrócił do Polski i do 1904 był skrzypkiem oraz inspektorem orkiestry, a także dyrygentem chóru Filharmonii Warszawskiej. W latach 1904-1906 przebywał na studiach w Lipsku, pracując z Arthurem Nikischem (dyrygentura) i Hugo Riemannem (muzykologia). W 1906 zadebiutował za pulpitem dyrygenckim na scenie operowej Teatru Miejskiego we Lwowie. Od 1908 do 1911 pracował jako dyrygent w orkiestrze Teatru Wielkiego w Warszawie oraz jako drugi dyrygent, obok Grzegorza Fitelberga, Orkiestry Filharmonii Warszawskiej. W 1911 założył i do 1914 redagował pismo "Kwartalnik Muzyczny". W latach 1913-14 pełnił funkcję kierownika muzycznego nowo otwartego Teatru Polskiego w Warszawie. W 1914 obronił na Uniwersytecie w Lipsku pracę doktorską.
Obok działalności artystycznej Henryk Opieński zajmował się pracą pedagogiczną. Od 1909 prowadził klasę kameralną w Szkole Muzycznej Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, od 1912 wykładał w Instytucie Muzycznym w Warszawie.Lata I wojny światowej spędził w Szwajcarii. W 1917 w Lozannie założył chór mieszany Motet et Madrigal (początkowo 12-, później 16-osobowy), wykonujący dzieła kompozytorów XVI i XVII wieku. Z zespołem tym koncertował w Szwajcarii i wielu krajach Europy, m.in. we Francji, w Austrii, Holandii, Czechach, Niemczech oraz dwukrotnie w Polsce.
Po powrocie do kraju zorganizował i do 1926 kierował Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Poznaniu. W 1925 przez kilka miesięcy sprawował obowiązki dyrektora Opery w Poznaniu. W tym samym roku z jego inicjatywy został założony "Przegląd Muzyczny", który prowadził do 1926. Ponadto w 1923 był prezesem Wielkopolskiego Związku Kół Śpiewaczych. W 1924 współorganizował 11. Wielkopolski i 2. Wszechpolski Zjazd Kół Śpiewaczych. W październiku 1925 został wybrany wiceprezesem Zjednoczenia Polskich Związków Śpiewaczych.
W 1926 Henryk Opieński powrócił do Szwajcarii i zamieszkał na stałe w Morges. W latach 1932-36 pełnił funkcję prezesa Société Vaudoise de Musique w Lozannie.
Ważniejsze kompozycje:
- orkiestrowe:
- "Lilla Weneda", poemat symfoniczny (1908)
- "Zygmunt August i Barbara", poemat symfoniczny (1911)
- "Medytacje na temat kaszubski", poemat symfoniczny (1920)
- solowe i kameralne:
- "Berceuse" na skrzypce i fortepian
- "Thème varié" na fortepian (1906)
- na głos i fortepian:
- "Sechs Lieder"
- "Trzy pieśni"
- "Trois mélodies"
- "Pieśń majowa"
- "Siedem preludiów"
- "Czasem"
- "Polskie pieśni ludowe" (2 albumy)
- "Les larmes", 6 pieśni
- "Printemps triste"
- "Prélude"
- wokalne i wokalno-instrumentalne:
- "Wieczna wiosna" na chór mieszany a cappella
- "Sześć pieśni narodowych" na chór mieszany a cappella
- "Sześć pieśni narodowych" na chór mieszany a cappella
- "Cztery pieśni" na chór męski a cappella
- "Taniec mgieł nocnych" na chór i orkiestrę
- "Kantata na cześć Mickiewicza" na chór i orkiestrę (1908)
- "Veni Creator", kantata na chór i orkiestrę (1927)
- "L'enfant prodigue" na głosy solowe, chór i orkiestrę (1930)
- "Syn marnotrawny", scena biblijna na głosy solowe, chór i orkiestrę (1930)
- "Maria", opera w 3 aktach
- "Jakub Lutnista", opera w 2 aktach
Autor: Małgorzata Kosińska, czerwiec 2008