Tradycje dramatopisarskie
Lidii Amejko mają pierwszorzędne znaczenie dla zrozumienia jej opowiadań, bo oszczędne gospodarowanie słowem i sposób kreacji bohaterów przypomina rzeczywistość właśnie teatralną. Autorka należy do tych twórców, dla których opowiadanie jest tworzeniem - w pierwotnym, biblijnym niemal tego słowa znaczeniu. Żyjemy na tyle, na ile da się opowiedzieć naszą historię. Dlatego bohaterowie Lidii Amejko, nieustannie mówią, bo świat nieujęty w ramy opowieści nie istnieje. Akt mówienia poprzedza akt poznania, a głos mówiący to jest właśnie ta cząstka w człowieku na obraz i podobieństwo Boskie dana.
Bohaterowie opowiadań Amejko żyją w rzeczywistości, elastycznej, "przenicowanej na lewą stronę". Nie są do końca pewni ani swego istnienia, nazwiska, epoki, ani czasu w którym żyją. Próbując wydobyć z chaosu kontury świata, ciągle poszukują - Boga, śmierci, prawdy. "Trzeba by znaleźć coś solidnego i trwałego, czym dałoby się przyszpilić taką miałkość jak istnienie" - mówi jedna z postaci, błąkająca się - nie wiadomo - po granicach egzystencji, w zaświatach, na Golgocie czy po prostu na śmietniku. Opowiadania Lidii Amejko, czasem powiązane ze sobą cienką nicią fabularną, są próbą zdefiniowania ludzkiego losu i śmierci, próbą opowiedzenia o samotności człowieka. Zrozumiałe w tym kontekście stają się liczne odniesienia religijne i filozoficzne czy korowód zmarłych postaci przewijający się przez te opowieści - jak w znakomitym, mówiącym o przemijaniu i wrastaniu człowieka w miejsce, opowiadaniu "Pan Dwadrzewko". Warta uwagi jest również warstwa ludyczna Głośnych historii nawiązująca wyraźnie do tradycji ustnej gawędy czy ballady. Bohaterowie Lidii Amejko - postaci różnej proweniencji i często niskiej społecznie pozycji - filozofując na swój sposób, dochodzą do prawdy. Ta z kolei pozwala im - w zależności - na spokojne życie, spokojną śmierć bądź znośną egzystencję.
Głośne historie - zbiór kilkunastu opowiadań - to debiut książkowy Lidii Amejko. Kilka z tych opowiadań (historie Uriela i Gumajki) miało swoją dramaturgiczną prapremierę w Męce pańskiej w butelce - dramacie opublikowanym w 1995 roku w "Dialogu". To debiut późny, może nawet skromny, ale dojrzały, bo autorka, mimo językowej wyobraźni i maestrii, nie pozostawia w nim miejsca na jakiekolwiek nieistotne pasaże a znakomite połączenie warsztatu językowego, dowcipu i groteski z wyraźną głębią filozoficzną czynią z opowiadań Lidii Amejko podręcznik eschatologii początku XXI wieku.
Źródło: www.portal.ksiazka.net.pl
- Lidia Amejko
Głośne historie
Wydawnictwo Oficyna 21, Warszawa 2003
125 x 195, 148 ss., miękka oprawa
ISBN 83-917228-1-3