Antonello da Messina, "Ukrzyżowanie", tempera na drewnie gruszkowym, 39,4 x 23,1 cm, fot. materiały organizatorów
W gdańskim Muzeum Narodowym można oglądać dwie ekspozycje dzieł z kolekcji Muzeum Narodowego Brukenthala w Sibiu (Rumunia): malarstwo włoskie na wystawie "Antonello da Messina, Tycjan, Veronese" oraz złotnictwo na wystawie "Skarby Siedmiogrodu".
Wystawa "Antonello da Messina, Tycjan, Veronese. Mistrzowie malarstwa z kolekcji Muzeum Narodowego Brukenthala w Sibiu" jest poświęcona malarstwu włoskiemu. Choć eksponowane są na niej dzieła powstałe od końca XV do końca XVIII wieku, dominują obrazy powstałe w Wenecji i Rzymie od końca XVI do połowy XVIII stulecia, w mniejszym stopniu reprezentowani są artyści działający w Neapolu i Mediolanie. Oprócz malarzy rekomendowanych w tytule wystawy można zobaczyć dzieła m.in. Francesca Francanzano, Alessandra Magnasca.
Włoska część kolekcji hrabiego Brukenthala miała dla niego znaczenie prestiżowe. Osobiście lub przez agentów próbował przejąć schedę po wybitnych kolekcjonerach, udało mu się zakupić obrazy ze zbiorów cesarza Leopolda Wilhelma i Marii Teresy. By jego kolekcja mogła stanowić kompletną panoramę szkół włoskich, Brukhenthal zmuszony był kupować dzieła "w pakietach" zawierających również dzieła słabszego pędzla, pozyskiwał bądź zamawiał kopie najwybitniejszych dzieł włoskich z najsłynniejszych kolekcji europejskich (w tym wiedeńskiej).
Szczególny charakter włoskiej części kolekcji siedmiogrodzkiej wynika z powszechnego w czasach nowożytnych przekonania o artystycznym prymacie Italii, która do połowy XVII wieku dyktowała gust Europie. To w nowożytnych Włoszech wskrzeszono i zrekonstruowano antyczny ideał artystyczny, tu wypełniono treścią pojęcie inwencji, zastosowano zasadę decorum, ustalono hierarchię tematów malarskich. Jeśli chodzi o te ostatnie, to włoskie storie, oparte na biblijnym bądź jakimkolwiek tekście literackim, najwyżej plasowane w rankingach malarskich genre, znakomicie zaspakajały arystokratyczne gusty i potrzebę reprezentacji.
Na wystawie zwiedzający mogą zetknąć się z dziełami, które dopiero od niedawna oglądać można poza Rumunią. To prezentacja dzieł "nieopatrzonych", sprowadzonych niejako z bezdroży Europy.
W tym samym terminie w MNG prezentowana jest również wystawa złotnictwa "Skarby Siedmiogrodu. Złotnictwo z kolekcji Muzeum Narodowego Brukenthala w Sibiu". Pokaz stanowi okazję do wzajemnego poznania i porównania wytwórczości złotniczej Prus i Siedmiogrodu - dwóch regionów o podobnej strukturze społecznej (wpływ kultury niemieckiej, dominacja silnych ośrodków miejskich, przewaga protestantyzmu) z północy i południa Europy Środkowej.
Zakres wystawy obejmuje złotnictwo od XIV do XIX wieku, przede wszystkim z warsztatów Sibiu oraz innych ośrodków transylwańskich, a także stołowe srebra austriackie i niemieckie (licznie importowane do Transylwanii). Na ekspozycji znajdują się zarówno sprzęty katolickie jak i protestanckie, jak również naczynia świeckie.
Szczególnie cenna jest liczna grupa wczesnych sreber sakralnych z okresu od XIV do XVI wieku (kielichy, puszki, monstrancje, krzyże). Są to przedmioty nierzadko o ciekawej formie i technice wykonania, nie stosowanej w rzemiośle gdańskim (kielichy mszalne zdobione filigranem) czy też stanowiące interesujący przykład dokumentów historycznych (srebrne epitafium Gregora Apaffi). Na uwagę zasługuję wyroby wykonane z użyciem naturaliów (łupiny orzecha kokosowego, kości czy szlachetnego drewna). W prezentowanym zbiorze znajduje się także kilka dzieł unikatowych, o mistrzowskim poziomie rzemiosła, ciekawej ikonografii i znakomitej klasie artystycznej (np. kufel Semrigera II).
W tym samym czasie w Muzeum Narodowym Brukenthala w Sibiu pokazywane są dwie równoległe wystawy: "Nec Temere, Nec Timide. Arcydzieła malarstwa gdańskiego ze zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku" (13 września 2011 - 22 stycznia 2012), a także "Wyznania wiary, symbole dumy. Dzieła złotników dla gdańskich patrycjuszy ze zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku" (2 września 2011 - 22 stycznia 2012).
Wystawy:
• "Antonello da Messina, Tycjan, Veronese. Mistrzowie malarstwa z kolekcji Muzeum Narodowego Brukenthala w Sibiu, Rumunia",
• "Skarby Siedmiogrodu. Złotnictwo z kolekcji Muzeum Narodowego Brukenthala w Sibiu, Rumunia".
Wspólny wernisaż: 10 września 2011, godz. 18:00.
Wystawy czynne do 22 stycznia 2012.
Muzeum Narodowe w Gdańsku
Oddział Sztuki Dawnej
ul. Toruńska 1
80-822 Gdańsk
Źródło: informacja prasowa