Tę jedną z kluczowych dla swojej twórczości prac Mirosław Bałka umieścił w zupełnie nowej przestrzeni, mianowicie w klasztorze Santo Domingo de Silos. Żeby dostać się do klasztornej galerii odwiedzający muszą wąską klatką schodową zejść do przedsionka, gdzie znajduje się zwisająca z sufitu klamka - klamka przymocowana jest do drzwi prowadzących do właściwej sali wystawowej. Wejście jest jednak całkowicie zablokowane przez masywny obiekt, którego tylna ściana okazuje się częścią szafy. Symbolicznie, jeśli nie także funkcjonalnie, klamka staje się narzędziem dostępu do prezentowanego przedmiotu. Jeśli pchnąć jedne z dwóch identycznych drzwi szafy oczom zwiedzającego ukaże się duża sala z pięknym sklepieniem kolebkowym - perspektywę wieńczy zadziwiająca wizja. Skąpany w świetle pojedynczy kształt wyłania się z otaczającej ciemności sali: naturalnych rozmiarów rzeźba czarnego papieża, u którego boku stoi czarna owca.
Po bliższym zbadaniu okazuje się, że papież płacze, a jego łzy tworzą obfite strumienie. Dla Bałki ta hieratyczna wizja łączy się z przepowiedniami Nostradamusa, które pobrzmiewały szczególnym echem w Polsce lat 80. w dobie społecznego i politycznego zrywu. W wizji Bałki władca, który zgodnie z przepowiednią Apokalipsy ma zasiąść na tronie świata nie jest mściwy, przepełnia go raczej smutek. Zestawienie tej melancholijnej figury z pełnym życia zwierzęciem jest głęboko poruszające, koniec końców jednak także enigmatyczne: tajemnicza i pełna patosu praca Bałki wydaje się nie tyle złowieszcza, ile raczej głęboko niepokojąca.
Druga część pracy Bałki mieści się w Museo Reina Sofia w Madrycie w zaanektowanych przez artystę galeriach Edificio Sabatini, gdzie cały czas pobrzmiewają echem odgłosy dawnego przeznaczenia budynku. Masywny kamienny budynek został zaprojektowany w 2. połowie XVIII wieku jako szpital - także dla umysłowo chorych - i dopiero niedawno przekształcony w muzeum sztuki. Pamięć dawnej, posępnej funkcji miejsca w nieunikniony sposób opada zwiedzających, którzy schodząc krętymi schodami do mrocznych piwnic udają się na poszukiwanie instalacji Bałki. Pierwsza galeria zajmuje dużą, ciemną salę, całkowicie pustą z wyjątkiem trzech przypominających klatki obiektów, wypełnionych pianką i stojących u trzech wejść do pomieszczenia. Z przeciwległego wejścia dobiega skowyt. Tych, którzy odważą się wejść do następnego, całkowicie pogrążonego w ciemności pomieszczenia, owieją nieprzyjemne powietrzne zawirowania i przeciągi. Jeden ze szkiców artysty znajdujących się w tym miejscu nosi wymowny nagłówek: "Czyściec".
Wydaje się, że geometryczne bloki, stanowiące część typowego repertuaru środków stosowanych przez Bałkę w ciągu ostatnich 20 lat, najchętniej odseparowałyby instalację wraz ze zwiedzającymi w tej i tak odizolowanej części muzeum. Większość ludzi uwięzionych w takim miejscu z pewnością szybko popadłaby w rozpacz.
Kurator: Lynne Cooke.
Wystawa czynna od 26 listopada 2010 do 25 kwietnia 2011.
Abadía de Santo Domingo de Silos
C/ Santo Domingo, 2
E-09610 Santo Domingo de Silos - Burgos
Museo Reina Sofía - Sala de Bóvedas
Santa Isabel, 52
28012 Madrid
Źródło: www.museoreinasofia.es