Jeden dzień w PRL, film składający się wyłącznie z materiałów archiwalnych (które reżyser zbierał razem z zespołem przez ponad 3 lata w archiwach Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych (dawnej Wytwórni Filmów Dokumentalnych), wytwórni Czołówka, Wytwórni Filmów Oświatowych, Telewizji Polskiej, Archiwum Warszawy, zbiorach prywatnych), jest próbą rekonstrukcji jednego dnia z życia w komunistycznej Polsce.
"Tego dnia - mówi reżyser - nie zdarzyło się w PRL nic szczególnego. Prognoza pogody przewidywała zachmurzenie umiarkowane. Ponad 1600 obywateli przyszło na świat, około 600 zmarło. Dzień jak co dzień."
Tym dniem był czwartek, 27 września 1962 roku. "Trybuna Ludu" na pierwszej stronie zamieściła wywiad z wiceministrem przemysłu chemicznego oraz informację o uroczystym koncercie artystów z ZSRR, na który przybyli przedstawiciele partii i rządu. Nakładem wydawnictwa Iskry ukazała się książka poświęcona życiu Włodzimierza Lenina. "Życie Warszawy" poinformowało, że zatrzymano liczne partie kawy zbożowej, kwestionując jakość. W południe w gmachu Komitetu Centralnego PZPR odbyło się rutynowe spotkanie towarzysza Zenona Kliszki, najbliższego współpracownika Władysława Gomułki, z biskupem Michałem Klepaczem odpowiedzialnym za kontakty episkopatu z władzą. Kliszko miał pod stołem ukryty mikrofon i cała rozmowa została zarejestrowana na taśmie magnetofonowej, dzięki czemu stała się częścią filmu. Oprócz tego przedstawione zostały autentyczne dokumenty, listy, notatki, które powstały tego dnia.
Dzięki dokumentom przedstawionym w obrazie Macieja Drygasa można dowiedzieć się więcej na temat systemu totalitarnego, niż z setek książek czy filmów traktujących o tamtych czasach. Dla młodych ludzi Jeden dzień w PRL jest doskonałą lekcją, dla starszych - niezwykłym świadectwem tamtych czasów. Momenty wzruszające, śmieszne, smutne - wszystko to układa się w porażający autentyzmem obraz lat 60., które w powszechnej opinii młodszego pokolenia postrzegane są obrazami z serialu Wojna domowa, propagandowych komedii, pięknej mody i szalonych imprez jazzowych.
- Jeden dzień w PRL, Polska/Francja, 2005. Scenariusz i realizacja: Maciej Drygas, dokumentacja: Michał Choiński, Vita Drygas, Patrycja Gruszyńska, Jarosław Grzęda, Elżbieta Karczewska, Mirosław Leśniewski, Piotr Sidor, Dawid Zaraziński, Robert Gardziński, Maria Kaczmarczyk, Katarzyna Krzaczkowska, Katarzyna Michałowska, Małgorzata Purzyńska, muzyka: Paweł Szymański, montaż: Katarzyna Maciejko-Kowalczyk, producent: Maciej Drygas, Jacques Debs, produkcja: Telewizja Polska - I Program, Arte, Agencja Produkcji Filmowej, ADR Production, Drygas Production. Czas trwania: 58 min.
Nagrody filmowe:
- 2006 - Srebrny Smok dla Macieja Drygasa na Krakowskim Festiwalu Filmowym; Specjalne Wyróżnienie Jury dla Macieja Drygasa na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Dokumentalnych Tai Pei;
- 2007 - Nagroda Platinum Remi w kategorii: sprawy społeczno-ekonomiczne dla Macieja Drygasa na Worldfest Independent Film Festival w Houston.
Autor: Joanna Pawluśkiewicz, grudzień 2006