Scena z przedstawienia "Stworzenia sceniczne" w reżyserii Roberta Czechowskiego. Na zdjęciu: Alicja Dąbrowska, fot. Konrad Adam Mickiewicz / Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki
Powstał pod nazwą Teatru Miejskiego im. Józefa Piłsudskiego. Pierwszy stały zespół teatralny białostockiej sceny uformował się w Grodnie pod kierownictwem Aleksandra Węgierki. W połowie sierpnia 1940 roku teatr przeniósł się do Białegostoku. Został upaństwowiony i otrzymał nazwę Państwowego Teatru Polskiego Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej.
W pierwszym okresie istnienia teatrowi szefował Aleksander Węgierko, a w zespole aktorskim znaleźli się m.in. Jacek Woszczerowicz, Andrzej Szalawski, i młodzi aktorzy, m.in. Halina Kossobudzka, Czesław Wołłejko, Jerzy Pietraszkiewicz. Reżyserował przede wszystkim Węgierko - m.in. INTRYGĘ I MIŁOŚĆ Fryderyka Schillera, DOŻYWOCIE Aleksandra Fredry i OPTYMISTYCZNĄ TRAGEDIĘ Wsiewołoda Wiszniewskiego. Zagrano także PANNĘ MALICZEWSKĄ Gabrieli Zapolskiej w reżyserii Leonii Jabłonkówny. Ostatnią premierą białostockiej sceny było WESELE FIGARA Pierre'a Beaumarchais przygotowane przez Węgierkę w 1941 roku. Wkrótce teatr wyjechał na występy gościnne do Brześcia i Mińska. W czerwcu 1941 roku rozpoczęła się wojna niemiecko-radziecka i teatr przestał istnieć.
Po wojnie teatr wznowił działalność w 1944 roku pod nazwą Teatru Wojewódzkiego w Białymstoku. W 1950 roku scenie nadano imię Aleksandra Węgierki. Ciekawym okresem białostockiej sceny była dyrekcja aktorki i reżyserki Ireny Górskiej (1955-1959). W teatrze reżyserowali wówczas m.in. Karol Borowski i Irena Ładosiówna. Jednymi z najważniejszych spektakli tego okresu okazały się WESELE Stanisława Wyspiańskiego (1957) i FARAON wg powieści Bolesława Prusa (1957) - obie premiery w reżyserii Górskiej. Interesujący okres teatru białostockiego to także czas dyrekcji Jerzego Zegalskiego (1961-1967), który proponował ambitny repertuar z polskim dramatem romantycznym, prapremierą SONATY BELZEBUBA Witkacego i sztukami Mrożka. Zegalski wyreżyserował m.in. KORDIANA Juliusza Słowackiego (1964), Izabella Cywińska przygotowała prapremierę DOZORCY Harolda Pintera (1965), a Roman Kordziński wyreżyserował CZAJKĘ Antoniego Czechowa (1967).
Od 2002 roku dyrektorem białostockiego teatru jest Piotr Dąbrowski, który przygotował tutaj m.in. SĘDZIÓW Stanisława Wyspiańskiego (2003), SZTUKĘ Yasminy Rezy (2004), MISTRZA I MAŁGORZATĘ Michaiła Bułhakowa (2004) i PARAGRAF 22 Josepha Hellera (2005). Realizował także kabarety, m.in. ABSURDALIZM SOCREALISTYCZNY (2004). W ostatnim okresie z teatrem współpracowali m.in. Adam Opatowicz, który wyreżyserował Latający Cyrk Monty Pythona oraz Krzysztof Kopka, który przygotował KOLACJĘ DLA GŁUPCA Francisa Vebera (2005) i BENIOWSKIEGO Słowackiego (2006).
Autor: Monika Mokrzycka-Pokora, grudzień 2007.
W maju 2007 roku scenie przywrócono imię Józefa Piłsudskiego. Usunięcie dotychczasowego imienia patrona, Aleksandra Węgierki, wzbudziło sporo kontrowersji. W listopadzie 2007 powrócono do wieloletniego patrona.
Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku
ul. Elektryczna 12
15-080 Białystok
Tel: (+48 85) 74 99 196
Fax: (+48 85) 74 99 183
WWW: www.dramatyczny.pl