Muzeum Żup Krakowskich jest jednym z największych muzeów górniczych w Europie. Posiada dwie ekspozycje stałe: podziemną, zlokalizowaną na III poziomie zabytkowej kopalni soli w Wieliczce, na głębokości 135 m pod ziemią, wpisanej w 1978 r. na pierwszą Międzynarodową Listę Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO, uznanej w 1994 r. przez Prezydenta Rzeczypospolitej za Pomnik Historii; na powierzchni w średniowiecznym Zamku Żupnym stanowiącym od końca XIII w. do 1945 r. siedzibę zarządu saliny, odrestaurowanym w latach 1976-1996 z przeznaczeniem dla potrzeb muzeum, jako spadkobiercy historycznych tradycji kopalń wielicko-bocheńskich. Muzeum Zapoczątkowało działalność w 1951 r. z inicjatywy artysty malarza, profesora Alfonsa Długosza.
Zbiory - 19050 obiektów stanowiących obecnie największy zespół zabytkowy związany z dziejami górnictwa solnego w Europie. Do najciekawszych należą: okazy fauny i flory mioceńskiej, relikty najstarszych w Europie urządzeń solankowych z okresu środkowego neolitu odkryte w okolicach Wieliczki, unikatowa kolekcja kieratów konnych z XVII-XVIII w. oraz dawne urządzenia do transportu poziomego i pochylnianego, wyroby rzemiosła artystycznego i dzieła sztuki, w tym Róg Bractwa Kopaczy z 1534 r., górnicza broń paradna, obrazy olejne m.in. J. Matejki związane tematycznie z kopalnią wielicką, zbiór grafiki, kolekcja solniczek, obrazy i rzeźby sakralne pochodzące z dawnych kaplic kopalnianych, mapy górnicze i powierzchniowe, w tym najstarsze plany miasta i trzech poziomów kopalni wielickiej wykonane w latach 1631-1638 przez geometrę szwedzkiego Marcina Germana, archiwalia - oryginalne dokumenty królewskie i unikatowe materiały rękopiśmienne od XV w. do czasów współczesnych, akta salinarne oraz zbiór fotografii.
Ekspozycja stała:
- III poziom kopalni:
- "Geologia złóż solnych w Polsce",
-"Archeologia solnictwa",
-"Historia żup krakowskich",
-"Technika produkcji soli kamiennej i warzonej",
-"Urządzenia do transportu poziomego i pionowego w kopalni",
-"Oświetlenie górnicze", "Formy handlowe urobku solnego"; - Zamek Żupny:
- "Pradzieje i wczesne średniowiecze Wieliczki",
-"Historia miasta",
-"Solniczki w zbiorach Muzeum Żup Krakowskich".
Godziny otwarcia Muzeum dostępne na stronie internetowej:
www.muzeum.wieliczka.pl
Muzeum Żup Krakowskich - Wieliczka
ul. Zamkowa 8
32-020 Wieliczka
Województwo małopolskie
Tel: (+48 12) 278 32 66, 422 19 47
Fax: (+48 12) 278 30 28
WWW: www.muzeum.wieliczka.pl
Email: podziemne@muzeum.wieliczka.pl