Film animowany w reżyserii Wioletty Sowy z 2007 roku.
Kadr z filmu "Refreny" Wioletty Sowy
Oniryczna, poetycka opowieść o trzech pokoleniach kobiet przyniosła autorce kilkanaście nagród na najważniejszych festiwalach filmu animowanego w kraju i za granicą. Przez ziarniste, przyprószone kadry przewijają się bohaterki, zdarzenia z ich życia oraz, powracające jak refreny, wspomnienia i związane z nimi emocje. Charakterystyczne, niemal prześwietlone obrazy, na których pozbawiona szczegółów materia utkana jest ze światła i cienia, nadają "Refrenom" metaforyczny, uniwersalny charakter. Rozedrgane, impresjonistyczne kadry stanowią również o oryginalności filmu Wioli Sowy i sile jego wyrazu.
Malarski efekt plastyczny udało się osiągnąć dzięki wykorzystaniu narzędzia, jakim jest komputer i połączeniu go z odręczną pracą artystki, która obrazy malowała przy pomocy piórka i tabletu. Zgodnie z zamierzeniem reżyserki niedoskonały, pozwalający odczuć jej rękę charakter mają również ruchy kamery, pozbawione komputerowego wygładzenia. Wyrażone językiem ciała i gestów przeżycia sportretowanych kobiet dopełniają sugestywne szepty, które budują klimat intymnej relacji pomiędzy bohaterkami a widzem. Oparte na logatomach, zbitkach sylab zmontowanych z nagranych wcześniej wierszy Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, Ewy Lipskiej i Rafała Wojaczka tworzą towarzyszącą obrazom melodię, której słów nie da się jednak uchwycić. Istotnym elementem filmu jest także towarzysząca szeptom i przeżyciom bohaterek muzyka Leszka Możdżera.
Nastrojowy, pełen ulotnej melancholii obraz Wioli Sowy, spotkał się ze znakomitym przyjęciem publiczności i krytyków na całym świecie. Tym samym "Refreny" wpisały się w najlepsze tradycje polskiej animacji, która kilka dekad temu święciła triumfy na zagranicznych festiwalach.
- "Refreny", Polska 2007. Reżyseria, scenariusz, opracowanie plastyczne: Wioletta Sowa; muzyka: Leszek Możdżer; dźwięk: Barbara Okoń-Makowska; montaż dźwięku: Irena Hussar, Maciej Jabłoński; opieka artystyczna: Jerzy Kucia; produkcja: Stowarzyszenie Twórców Filmu Animowanego, Eksperymentalnego i Video Studio A. Czas trwania: 13 min.
Nagrody filmowe:
- Grand Prix "Złota Kreska" dla najlepszego polskiego filmu animowanego - Ogólnopolski Festiwal Autorskich Filmów Animowanych OFAFA, Kraków 2007;
- Nagroda Publiczności, Wyróżnienie - Międzynarodowy Festiwal Filmowy "Etiuda&Anima", Kraków 2007;
- Specjalne Wyróżnienie Jury - 4. Międzynarodowy Festiwal Filmów Animowanych "Animateka", Lublana 2007;
- Nagroda Onda Curta, Specjalna Nagroda Jury - "Monstra" Międzynarodowy Festiwal Filmów Animowanych, Lizbona 2008;
- Srebrny Smok, najlepszy film animowany, Konkurs Międzynarodowy - Krakowski Festiwal Filmowy, Kraków 2008;
- Srebrny Lajkonik, najlepszy film animowany, Konkurs Ogólnopolski - Krakowski Festiwal Filmowy, Kraków 2008;
- Nagroda FIPRESCI - Krakowski Festiwal Filmowy, Kraków 2008
- Grand Prix - Międzynarodowy Festiwal Filmów Animowanych, Banja Luka 2008;
- Wyróżnienie Specjalne - Europejski Festiwal Filmowy "Balkanima", Belgrad 2008;
- Trzecia Nagroda - kategoria filmów autorskich - Matita Film Festiwal, Chieti 2008;
- Wyróżnienie - Międzynarodowy Festiwal Filmowy "Tindirindis", Wilno 2008;
- Nagroda Główna, najlepszy film animowany - International Festival of Young Filmmakers "CineFest", Miskolc 2008.
Autor: Iwona Hałgas, listopad 2011