Nazwisko Józefa Elsnera wielu niewtajemniczonym melomanom kojarzy się jedynie z osobą jego najwybitniejszego ucznia - Fryderyka Chopina oraz ze słynną oceną, jaką wystawił mu podczas nauki w Szkole Głównej Muzyki w Warszawie - "szczególna zdatność - geniusz muzyczny".
Tymczasem ten pochodzący z Grodkowa śląski kompozytor, pedagog i skrzypek był autorem wielu cenionych utworów m.in. oper Leszek Biały i Król Łokietek, oratorium pasyjnego Męka Pana Naszego Jezusa Chrystusa, 8 symfonii, licznych kompozycji wokalnych, orkiestrowych i kameralnych. Wśród tych ostatnich szczególne miejsce zajmują sonaty skrzypcowe. Obie z prezentowanych na płycie - Sonata F-dur op. 10 nr 1 i Sonata D-dur op. 10 nr 2 pochodzą z 1798 roku i stanowią wzorcowe przykłady klasycznej realizacji tego gatunku - z wiodącą rolą fortepianu i akompaniującą partią skrzypiec. Elsner w finale każdej z nich wprowadził ponadto nawiązania do polskiej muzyki ludowej (głównie w zakresie rytmiki i stosowania szeroko-oddechowych tematów). Echa rodzimego folkloru odnajdujemy także w napisanym w 1836 roku krótkim Polonezie D-dur, dedykowanym Zofii Czartoryskiej. Klasycznymi kompozycjami utrzymanymi w stylu brillant są również dwa dopełniające płytę utwory - Trio fortepianowe B-dur z 1798 roku zatytułowane Grande Sonate pour le Clavecin avec l'accompagnement d'un Violon et Violoncelle obligé oraz napisany siedem lat później - w 1805 roku Kwartet fortepianowy Es-dur. W obu kompozycjach warto zwrócić uwagę na piękne, liryczne tematy środkowych części, zdradzające niewątpliwe zamiłowanie Elsnera do śpiewu i opery, a także na wiele interesujących pomysłów fakturalnych i harmonicznych (np. prowadzenie melodii tematu na tle akompaniamentu trylu fortepianu w I ogniwie Kwartetu).
Prezentowane na płycie utwory w wykonaniu utalentowanych artystów warszawskich - pianistki Joanny Ławrynowicz, skrzypka Andrzeja Gębskiego, wiolonczelisty Jarosława Domżała oraz altowiolistki Anny Betley - to muzyka nie tylko nauczyciela Fryderyka Chopina, ale także kompozytora wielu interesujących i cennych dla polskiej kultury muzycznej pierwszej połowy XIX wieku utworów kameralnych.
- Józef Elsner. Utwory kameralne z fortepianem. Józef Elsner: "Sonata na skrzypce i fortepian D-dur op. 10 nr 2", "Sonata na skrzypce i fortepian F-dur op. 10 nr 1", "Polonez na skrzypce i fortepian D-dur", "Grande Sonate B-dur op. 2", "Grand Quatuor Es-dur op. 15". Anna Betley altówka, The Warsaw Trio: Joanna Ławrynowicz fortepian, Andrzej Gębski skrzypce, Jarosław Domżał wiolonczela. Acte Préalable 2006 - AP0138, DDD 70'02".
Autor: Anna Iwanicka-Nijakowska, grudzień 2007.