Zbiory Jerzego Ficowskiego w NAC
Filmy, zdjęcia, taśmy magnetofonowe wybitnego poety, znawcy twórczości kultury cygańskiej i żydowskiej zostały przekazane do Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Spuścizna Jerzego Ficowskiego obejmuje 2,5 tys. jednostek archiwalnych – zdjęć, taśm magnetofonowych, płyt CD , m.in. fotografie cygańskiej poetki Bronisławy Wajs czyli Papuszy wykonane przez Ficowskiego, materiały dotyczące Brunona Schulza, zdjęcia zebrane do książki "Wspominki starowarszawskie: karty z raptularza". W przekazanym archiwum są także judaika i nagrania audycji radiowych. Akt darowania zbiorów poety Narodowemu Archiwum Cyfrowemu podpisała 11 marca 2015 r. Elżbieta Ficowska, wdowa po pisarzu.
Styl wyświetlania galerii
wyświetl slajdy
Wśród autorów zdjęć, które znajdują się w archiwum Ficowskiego, są fotografie autorstwa m.in. Erazma Ciołka, Czesława Bańkowskiego, Jerzego Dorożyńskiego, Ireny Jarosińskiej. Część zdjęć, nagrań i filmów wykonał sam Ficowski. W styczniu 2015 r. część jego zbiorów trafiła do Biblioteki Narodowej – było to kilkadziesiąt rękopisów Brunona Schulza.
Jerzy Ficowski, poeta, odkrywca talentu Papuszy, znawca kultury cygańskiej i żydowskiej, entuzjasta twórczości Brunona Schulza, tłumacz urodził się 4 września 1924 roku w Warszawie. Podczas okupacji został żołnierzem AK, był więziony na Pawiaku, skąd udało mu się uciec. Walczył w powstaniu warszawskim na Mokotowie, w pułku "Baszta". Po wojnie studiował socjologię i filozofię na Uniwersytecie Warszawskim.
W 1948 r. ukazał się jego pierwszy tomik poetycki zatytułowany "Ołowiani żołnierze". W tym samym roku Ficowski został zatrzymany przez UB. i był namawiany do współpracy. Postanowił na jakiś czas usunąć się z miasta i w latach 1948-1950 wędrował z taborem cygańskim. Przybywając z Cyganami Ficowski notował wszystko, co usłyszał: bajki, nowe słowa, historię taboru. To Ficowski odkrył w Cygance Bronisławie Wajs poetkę. W 1953 roku ukazał się tom szkiców Ficowskiego poświęconych historii i życiu Romów pt. "Cyganie polscy". W 1956 roku wyszedł drukiem pierwszy tomik Papuszy, tłumaczony właśnie przez Ficowskiego. Kolejna jego książka o Romach – "Cyganie na polskich drogach" – ukazała się w 1965 r.
Postacią, którą Ficowski zajął się w sposób szczególny, był Bruno Schulz. W 1967 roku Ficowski wydał szkice o życiu tego artysty pt. "Regiony wielkiej herezji". "Okolice sklepów cynamonowych" – kolejny tom szkiców o Schulzu – ukazał się w 1986 r. Dziś zalicza się je do najważniejszych źródeł wiedzy o pisarzu z Drohobycza. Ficowski znany był także, jako autor tekstów popularnych piosenek, w tym takich przebojów jak "Bajka o cygańskim królu" czy "Jadą wozy kolorowe".
W grudniu 1975 r. Ficowski podpisał protest przeciw proponowanym przez PZPR zmianom w Konstytucji, które miały potwierdzić przewodnią rolę partii komunistycznej i odwieczną przyjaźń ze Związkiem Radzieckim. Był to początek jego działalności opozycyjnej w PRL-u. W roku następnym jego twórczość objęto zakazem druku, który utrzymano aż do roku 1980. Od 1977 r. Ficowski publikował w drugim obiegu, przede wszystkim w "Zapisie", a od 1978 należał do Komitetu Samoobrony Społecznej KOR.
W 1999 r. Fundacja Pogranicze przyznała Jerzemu Ficowskiemu pierwszy tytuł "Człowieka Pogranicza". Obecny na środowej uroczystości Krzysztof Czyżewski przypomniał, że Ficowski miał szczególną zdolność nawiązywania kontaktu z ludźmi.
"Zawsze był swój, wszędzie był u siebie. Ta niezwykła zdolność wkraczania w inne światy czyniła z niego wędrowca ku innym horyzontom. Najbardziej niezwykłe jest w nim to, że cały czas zajmował się innymi ludźmi. To nie jest typowe dla poety, że tyle czasu, energii i poświęcenia wkłada w odkrycie dzieł innych ludzi i innych kultur" .
Jerzy Ficowski zmarł 9 maja 2006 roku w Warszawie.
Źródło: PAP, oprac. KK
[{"nid":"5683","uuid":"da15b540-7f7e-4039-a960-27f5d6f47365","type":"article","langcode":"pl","field_event_date":"","title":"Jak by\u0107 autorem - w kinie?","field_introduction":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. Wyj\u0105tki te by\u0142y rzadkie w przesz\u0142o\u015bci, dzi\u015b s\u0105 nieco cz\u0119stsze, ale i dobrych film\u00f3w dzi\u015b mniej ni\u017c to kiedy\u015b bywa\u0142o.","field_summary":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. ","topics_data":"a:2:{i:0;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259606\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:5:\u0022#film\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:11:\u0022\/temat\/film\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}i:1;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259644\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:8:\u0022#culture\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:14:\u0022\/temat\/culture\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}}","field_cover_display":"default","image_title":"","image_alt":"","image_360_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/360_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=dDrSUPHB","image_260_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/260_auto_cover\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=X4Lh2eRO","image_560_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/560_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=J0lQPp1U","image_860_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/860_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=sh3wvsAS","image_1160_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/1160_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=9irS4_Jn","field_video_media":"","field_media_video_file":"","field_media_video_embed":"","field_gallery_pictures":"","field_duration":"","cover_height":"266","cover_width":"470","cover_ratio_percent":"56.5957","path":"pl\/node\/5683","path_node":"\/pl\/node\/5683"}]