W spektaklu Teatru Ósmego Dnia artyści stają się obiektem inwigilacji, szantażu i aresztowań. Sztuka pokazuje nie tylko realia życia w komunistycznym reżimie, ale i sprzeciw artystów wobec opresji. Będzie wystawiana w Princeton i Yale w języku angielskim, pokazom towarzyszyć będą rozmowy z członkami grupy.
Teatr Ósmego Dnia, fot. Przemysław Graf
Tim Vasen, dyrektor programu teatralnego Lewis Center for the Arts w Princeton komentuje:
Cieszę się, że publiczność z Princeton będzie miała szansę zobaczyć twórczość tej ważnej grupy. Dziś zmagamy się z inwigilacją naszego życia przez władze, a "Teczki" pokazują to zjawisko z istotnej perspektywy. Projekt jest częścią współpracy pomiędzy Lewis Center a Instytutem Adama Mickiewicza, która, mamy nadzieję, doprowadzi do trwałej wymiany pomiędzy Princeton a środowiskiem twórczym w Polsce.
Ewa Wójciak, dyrektor artystyczna Teatru Ósmego Dnia tłumaczy:
Naszym zamiarem jest zrealizowanie eksperymentu teatralno-dokumentalnego zainspirowanego odkryciem naszych własnych, indywidualnych, prywatnych dossier w zasobach akt byłej Służby Bezpieczeństwa. Są to poważne zasoby – dziesiątki akt, setki stron, kwestionariusze, charakterystyki, „analizy teatrologiczne” (...)
Chcemy pokazać młodych ludzi, marzących, rozpalonych artystów, którzy szukają kształtu i granic wypowiedzi, którzy czytając wielką literaturę nie potrafią znaleźć dystansu do najważniejszych, stawianych przez nią pytań, którzy cierpią naprawdę z powodu zła świata. I tych funkcjonariuszy systemu, którzy pełni pogardy, a co najmniej poczucia wyższości, bo w końcu stojący po stronie władzy, tej, „która wie” – rozszyfrowują po swojemu metafory, konstruują kwestionariusze, zastępcze akty oskarżenia o przestępstwa kryminalne, szyfrogramy, raporty i opisy „zagrożenia”.
Dziś patrzymy na to z dystansem, wydaje się, że znaleźliśmy wyjście z totalitarnego labiryntu, ale jego wspomnienie wciąż budzi grozę, czasem śmiech, czasem brzmi jak przestroga.
Teatr Ósmego Dnia, fot. Przemysław Graf
Teatr Ósmego Dnia powstał w 1964 roku i do dziś jest jedną z najbardziej znaczących grup wywodzących się z ruchu teatru studenckiego. Stworzył takie spektakle, jak "Jednym Tchem" (1971), "Musimy poprzestać na tym, co tu nazywano rajem na ziemi?" (1975), Przecena dla wszystkich (1977), Ach, jakże godnie żyliśmy (1979). 1985 roku niektórzy członkowie grupy wyemigrowali z Polski. Wrócili w 1989 r. na zaproszenie minister kultury Izabeli Cywińskiej.
Teatr Ósmego Dnia odrzuca łatkę "teatru politycznego". Jego poprzedni dyrektor, Lech Raczak mówił:
W zmonopolizowanym systemie, takim jak w Polsce, wszystko staje się polityczne. Jeśli wykonujesz gest inny niż oczekiwałyby władze, ten gest natychmiast staje się polityczny. Tak więc, termin "polityczny" wynika z wypaczenia i nienaturalności życia społecznego.
"Teczki" będą pokazywane 20, 21 i 22 lutego 2014 roku w The Iseman Theater jako część programu Yale Repertory Theatre’s No Boundaries. Później spektakl będzie grany 25 i 26 lutego o 20 w Marie and Edward Matthews ’53 Acting Studio w Princeton University.
Wydarzenie jest częścią programu Poland-U.S. Campus Arts Project, współorganizowanego przez Culture.pl.
opr. Paulina Schlosser, źródło: materiały prasowe, 10.02.2014