Ewa Krzyżewska i Zbigniew Cybulski w filmie "Piopiół i diament" Andrzeja Wajdy, 1958, fot. Polfilm / East News
W przeglądzie "Martin Scorsese Presents: Masterpieces of Polish Cinema" zaprezentowanych zostanie 21 arcydzieł Andrzeja Wajdy i Wojciecha Jerzego Hasa, Andrzeja Munka i Krzysztofa Kieślowskiego, Tadeusza Konwickiego, Jerzego Kawalerowicza i Krzysztofa Zanussiego. Amerykańska i kanadyjska publiczność obejrzy m.in. "Popiół i diament" Wajdy, "Salto" Tadeusza Konwickiego, "Krótki film o zabijaniu" Krzysztofa Kieślowskiego i ... "Krzyżaków" Aleksandra Forda.
Przegląd sygnowany nazwiskiem Scorsese rozpocznie premiera 5 lutego 2014 w Film Society Lincoln Center w Nowym Jorku i prezentacja wszystkich 21 filmów w dniach 5-14 lutego 2014 r. Następnie przegląd rozpocznie tournee po 30 miastach w Stanach i Kanadzie. Wiosną 2014 filmy zostaną pokazane m.in. w Los Angeles Waszyngtonie, Chicago, Kansas City, Cambridge, Silver Spring, Huntington, Amherst oraz w Polsce. W lecie 2014 odbędą się pokazy m.in w Montrealu, Filadelfii, Toronto. Przegląd potrwa do czerwca 2015 roku.
Organizatorem przeglądu polskich filmów jest The Film Foundation Martina Scorsese zajmująca się edukacją filmową i promocją historii kina. Zrzesza ona najwybitniejszych twórców Hollywood, w radzie fundacji zasiadają m.in. Woody Allen, Paul Thomas Anderson, Francis Ford Coppola, Clint Eastwood, George Lucas i Steven Spielberg.
We współpracy z największymi archiwami i studiami filmowymi, fundacja finansuje prace rekonstrukcyjne i konserwacyjne, by ratować zabytki z historii kina (dotąd zrekonstruowano ponad 600 filmów). Dzięki współpracy 100 tysięcy edukatorów w całych Stanach Zjednoczonych kopie docierają do młodzieży, ucząc o historii kina i jego języku.
We współczesnym amerykańskim kinie Scorsese jest bodaj największym kinofilem, a w swych kolejnych filmach składa hołd dawnemu kinu. W "Wyspie tajemnic" garściami czerpał z tradycji zimnowojennego, paranoicznego kina amerykańskiego, w familijnym "Hugo i jego wynalazku" wracał do filmowych baśni, a w "Aviatorze" ożywiał tradycję wielkiego filmu biograficznego. Scorsese jest także znawcą i miłośnikiem polskiego kina.
Gdy w 2011 roku Scorsese odbierał tytuł doktora honoris causa łódzkiej Filmówki, mówił:
Na studiach miałem fantastycznego nauczyciela, bardzo we mnie wierzył, inspirował mnie - wspominał. - Pewnego dnia zrobił potwornie długi egzamin z wrażliwości plastycznej. Mieliśmy narysować ramę, a w niej emocje charakterystyczne dla wybranego filmu. Zdecydowałem się na "Popiół i diament" Andrzeja Wajdy. Macie fantastyczną narodową kinematografię: Munka, Hasa, Polańskiego, Kieślowskiego, Skolimowskiego. Dziękuję wam. Także za polskie kino".
Polskimi organizatorami przeglądu "Martin Scorsese Presents: Masterpieces of Polish Cinema" są Fundacja Propaganda, DI Factory oraz Instytut Adama Mickiewicza. Jego początek zaplanowano na luty 2014 roku.
Oto pełna lista filmów, które od lutego oglądać będą widzowie w USA i Kanadzie:
- "Popiół i diament", reż. Andrzej Wajda,
- "Austeria", reż. Jerzy Kawalerowicz,
- "Krzyżacy", reż. Aleksander Ford,
- "Przypadek", reż. Krzysztof Kieślowski,
- "Barwy ochronne", reż. Krzysztof Zanussi,
- "Constans", reż. Krzysztof Zanussi,
- "Eroica", reż. Andrzej Munk,
- "Sanatorium pod Klepsydrą", reż. Wojciech J. Has,
- "Iluminacja", reż. Krzysztof Zanussi,
- "Niewinni czarodzieje", reż. Andrzej Wajda,
- "Salto", reż. Tadeusz Konwicki,
- "Ostatni dzień lata", reż. Tadeusz Konwicki,
- "Człowiek z żelaza", reż. Andrzej Wajda,
- "Matka Joanna od aniołów", reż. Jerzy Kawalerowicz,
- "Pociąg", reż. Jerzy Kawalerowicz,
- "Faraon", reż. Jerzy Kawalerowicz,
- "Ziemia obiecana", reż. Andrzej Wajda,
- "Rękopis znaleziony w Saragossie", reż. Wojciech J. Has,
- "Krótki film o zabijaniu", reż. Krzysztof Kieślowski,
- "Trzeba zabić tę miłość", reż. Janusz Morgenstern,
- "Wesele", reż. Andrzej Wajda,
Więcej szczegółów dotyczących projekcji na stronach:
Martin Scorsese Presents
Film Society Lincoln Center
Źródła: MSPresents, Gazeta.pl, opr. BS.15.10.2013