Pustki, fot. materiały promocyjne zespołu
Początki Pustek sięgają sierpnia 1999 roku. Założyło go w Ostrówku koło Warszawy dwóch kolegów ze szkoły - gitarzysta Radek Łukasiewicz (urodzony 13 czerwca 1981 roku w Ostrówku) oraz wokalista i basista Jan Piętka. Dołączyli do nich perkusista Grzegorz Śluz (ur. 26 kwietnia 1978 w Warszawie), z którym Łukasiewicz grał wcześniej w hardcore'owym zespole Art Brut, klawiszowiec Łukasz Nowak i Milena, siostra Radka obsługująca instrumenty perkusyjne. Młodzi muzycy ćwiczyli w przydomowej komórce państwa Łukasiewiczów, która kilka lat wcześniej, w czasie remontu domu, spełniała rolę ich tymczasowego mieszkania. Komórka miała też swoją nazwę wymyśloną przez rodziców Radka i Mileny - Pustki. Tak też nazwali zespół, choć pierwszą propozycją był Projekt Studio Pustki.
fragment programu Made in Polska, prod. TVP, NInA; całość na ninateka.pl
Już półtora miesiąca po powstaniu Pustki nagrały demo. Zebrało ono bardzo dobre recenzje m.in. w "Machinie", "City Magazine" i "Gazecie Wyborczej", a nagranie "Everybody Must Get Stoned" trafiło na płytę składankową dołączoną do pisma literackiego "Lampa i Iskra Boża". Grupa otrzymała kilka propozycji oficjalnego wydania demo. Muzycy nie zgodzili się na to, chcąc swoją debiutancką płytę nagrać w dobrym studiu (demo zarejestrowali w sali prób). Okazja nadarzyła się już rok później, a Pustki trafiły do legendarnego studia Złota Skała, założonego przez Roberta Brylewskiego. Efektem sesji okazało się "Studio Pustki", którą media obwołały "najlepszym debiutem od czasów 'Statku kosmicznego' Ścianki", a dziennikarz "Gazety Wyborczej" napisał, że "album właściwie mógłby służyć jako brakujące ogniwo w historii polskiego rocka". Na "Studio Pustki" zadebiutował nowy basista - Daniel Pigoński, a muzyka zdradzała fascynację dokonaniami The Stooges, Velvet Underground i Sonic Youth. W utworze "Bruno" zespół też sięgał do klasyki literatury cytując fragmenty "Jesieni" Brunona Schultza. Rok po wydaniu płyty Pigońskiego zastąpił Filip Zawadka.
Od samego początku niezwykle ważną rolę odgrywały w Pustkach teksty, wówczas pisane przez Łukasiewicza i Pietkę. Opisywali w nich życie na prowincji (Ostrówek leży około 30 kilometrów na wschód od Warszawy) i codzienne dojazdy do stolicy, bo młodzi muzycy zaczęli w Warszawie studiować. Łukasiewicz wymyślił nawet określenie - "Muzyka Ściany Wschodniej", które nie tylko świetnie oddawało położenie geograficzne ich rodzinnej miejscowości, ale trafnie umiejscawiało twórczość zespołu nie odcinającego się od swoich korzeni. To hasło przyświecało drugiemu albumowi Pustek - "8 Ohm", najbardziej różnorodnemu w dyskografii, z piosenkami udanie łączącymi surowość postrocka z melodyjnością avant popu. Na "8 Ohm" zadebiutowała Barbara Wrońska (ur. 8 czerwca 1983 w Warszawie), która pochodziła z muzycznej rodziny. Jej dziadek i ojciec wykładali na warszawskiej Akademii Muzycznej, a pierwszy z nich był nawet kiedyś jej rektorem. Wrońska, która dla Pustek zrezygnowała ze świetnie zapowiadającej się kariery skrzypaczki (gra od czwartego roku życia), zaśpiewała część piosenek w duecie z Piętką, zagrała ponadto na skrzypcach i instrumentach klawiszowych. Większość tekstów opowiadających o rozterkach młodego człowieka wchodzącego w dorosłe życie napisał Śluz.
Grupa coraz więcej koncertowała. Jeszcze w 2004 roku do wspólnych występów zaprosił ją kanadyjski zespół NoMeansNo. Pustki zaczęły też wyjeżdżać za granicę, m.in. do Francji na festiwale Park inn' Pub w Lille czy God Save The Kranes w Dunkierce. W kolejnych latach wystąpiły również na najważniejszych polskich festiwalach: Malta w Poznaniu, Heineken Open'er w Gdyni, Union Of Rock w Węgorzewie, Off w Mysłowicach. Wydany w 2006 roku album "Do mi no" okazał się najbardziej piosenkowym w karierze zespołu, a "Telefon do przyjaciela", "Nic do powiedzenia" (na EP-ce z różnymi wersjami piosenki znalazł się też film o zespole) i "Słabość chwilowa" weszły na listy przebojów.
Rok po wydaniu "Do mi no" z grupą pożegnali się Zawadka (dwa lata później założył Indygo Tree) i Piętka. Nowym basistą został Szymon Tarkowski (ur. 15 sierpnia 1978 w Radomiu), występujący równolegle z zespołem Płyny. Natomiast Wrońska przejęła większość partii wokalnych.
Nowy skład zadebiutował nagraną na potrzeby kompilacji "Warszawa. Tribute To Joy Division" piosenką "Koniec kryzysu", która potem dała tytuł następnej płycie Pustek, najbardziej dojrzałej w ich dyskografii. Album przyniósł nie tylko przebój "Parzydełko", ale niemal mistrzowskie połączenie postrockowej i hałaśliwej zadziorności ("Zawracanie głowy") z popowymi, subtelnymi melodiami ("Atrament" urozmaicony partiami skrzypiec, kontrabasu, wiolonczeli i altówki). Tym razem większość tekstów opisujących relacje międzyludzkie była autorstwa Łukasiewicza. Za "Koniec kryzysu", którego okładkę zdobił obraz Rafała Bujnowskiego, Pustki otrzymały nagrody radiowej Trójki im. Mateusza Święcickiego, Paszport "Polityki" oraz Nagrodę Miasta Torunia im. Grzegorza Ciechowskiego. Wręczenie ostatniej z nagród odbyło się podczas corocznego koncertu poświęconego przedwcześnie zmarłemu liderowi Republiki, a Pustki wykonały tam piosenkę "Znak =", która potem na stałe weszła do repertuaru koncertowego zespołu (można jej posłuchać z DVD "Najmniejszy koncert świata").
W 2005 roku grupa skomponowała muzykę do wiersza Władysława Broniewskiego "Przekwitanie". Piosenka trafiła na płytę "Broniewski". Trzy lata później powstały utwory, do których Pustki zaadoptowały dwa wiersze Stanisława Wyspiańskiego "Wesoły jestem" i "Jakżesz ja się uspokoję". Tym razem wykorzystano je do projektu "Wyspiański wyzwala". Zespół wziął również udział w projekcie "Gajcy" i przygotował "Wiersz o szukaniu". Te piosenki (na nowo nagrane) stały się częścią kolejnego albumu "Kalambury". Pustki przedstawiły na nim wiersze XX-wiecznych poetów, również Bolesława Leśmiana, Danuty Wawiłow i Juliana Tuwima. W nagraniach gościnnie wystąpili Katarzyna Nosowska (zaśpiewała "Wiedzę" i "Notes") i Artur Rojek (wystąpił w "Nieodwadze", jedynej piosence na płycie z tekstem Łukasiewicza).
Od 2010 roku Pustki coraz więcej czasu spędzają na wojażach zagranicznych. Grupa dwukrotnie wzięła udział w prestiżowych festiwalach South By SouthWest w Austin w Texasie i Liverpool Sound City, zaprezentowała się też podczas imprez Canadian Music Festival w Toronto, Eurocultured w Manchesterze.
Osobną częścią działalności Pustek jest muzyka ilustracyjna komponowana do filmów, sztuk teatralnych i przedstawień multimedialnych. Już w 2001 zespół stworzył ilustrację muzyczną do plenerowego widowiska opowiadającego historię Gdańska "Predicatorum Gedanensis" w reżyserii Andrzeja Gołębnika. Potem współpracowała z Bodo Koxem przy filmach "Marco P. i złodzieje rowerów" (2005) i "Nie panikuj!" (2007), a przede wszystkim z Przemysławem Wojcieszkiem tworząc najpierw muzykę do jego filmu "Doskonałe popołudnie" (2005), a następnie do sztuk teatralnych "Cokolwiek się zdarzy, kocham cię" (2005), "Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku" (2006) czy "Osobisty Jezus" (2006). Niezwykle ważnym przedsięwzięciem okazała się pierwsza ze sztuk, wystawiana niezmiennie od 2005 roku w warszawskim Teatrze Rozmaitości. Ważnym, bo zespół występuje na żywo niemal podczas każdego przedstawienia, a do programu dołączana jest EP-ka ze ścieżką dźwiękową. Nagrania ze sztuk i filmów zebrała płyta dołączona do "Notatnika Teatralnego" z grudnia 2007 roku. Poza tym Pustki od 2005 wielokrotnie podkładały muzykę do niemego radzieckiego filmu science-fiction "Aelita" z 1924 roku (reż. Jakow Protazanow) występując w kinach całej Polski (również podczas Festiwalu Polskich Filmów w Gdyni), ale też wyjeżdżając za granice (np. do Hamburga czy Brukseli). Muzykę Pustek można było usłyszeć jako ilustrację powieści Pawła Huelle "Ostatnia wieczerza" czytanej w radiowe Trójce, towarzyszyła ona także wystawie fotograficznej Kuby Dąbrowskiego z "Przekroju”.
Barbara Wrońska wraz siostrą Zuzanną występuje i wydaje płyty pod nazwą Ballady I Romanse.
Dyskografia
- "Studio Pustki" (CD), 2001, Antena Krzyku
- "8 Ohm" (CD), 2004, Polskie Radio SA
- "Nic do powiedzenia" (EP CD), 2006, Polskie Radio SA
- "Do mi no" (CD), 2006, Polskie Radio SA
- "Pustki" (CD dołączone do „Notatnika Teatralnego”), 2007, Notatnik Teatralny
- "Koniec kryzysu" (CD), 2008, Agora SA
- "Kalambury" (CD), 2009, Agora SA
- "Najmniejszy koncert świata" (DVD), 2010, Agora SA
Autor: Leszek Gnoiński, maj 2011