Polska muralem stoi
Świat zwrócił na nie uwagę za sprawą portalu CNN. Polskie murale rozprzestrzeniają się w sieci, czasie i przestrzeni. Stają się polskim dobrem eksportowym.
Żeby był mural, jak sama nazwa wskazuje, potrzebny jest mur lub filar, ściana, duża powierzchnia, najlepiej otynkowana. Artyści lub ich pomocnicy pokrywają ją wielkoformatowym malowidłem.
Pamiątka z PRL-u
Pierwsze polskie murale narodziły się w PRL-u, a ich fantazyjne kolory urozmaicały szare morze blokowisk z wielkiej płyty. Tematyka murali związana była z etosem robotniczym i państwową przedsiębiorczością - reklamy Pewexu, PKO, PZU pokrywały ślepe boczne ściany kamienic. Mimo propagandowego charakteru niektóre z nich zakorzeniły się w miejskim pejzażu tak bardzo, że dziś pomysł usunięcia malowidła spotyka się nieraz z oddolnym sprzeciwem lokalnych społeczności.
Niektóre peerelowskie murale wymianiane są na model kapitalistyczny. Tak stało się na warszawskiej Woli, gdzie deweloper zagruntował "komunistyczny street art", robiąc miejsce dla nowej reklamy.
"Gruba kreska" w świecie murali
Wraz z transformacją ustrojową w 1989 pojawiły się wielkoformatowe murale jako nowa forma artystycznej ekspresji.
Gabinet osobliwości
Dziś murale spotkać można wszędzie, a ich treść i forma ewoluują w nieskończoność. Mamy murale estetyzujące, na które miło popatrzeć z bliska i z oddali. Ocieplają wygląd ponurego bloku i idealnie wpasowują się w miejską topografię.
Styl wyświetlania galerii
wyświetl slajdy
Murale społecznie zaangażowane krzyczą do przechodnia, nauczają bądź w sposób pogardliwy wytykają błędy.
Styl wyświetlania galerii
wyświetl slajdy
Są też takie, które ciężko pojąć nawet osobnikom z nieprzeciętnymi umiejętnościami poznawczymi.
Styl wyświetlania galerii
wyświetl slajdy
Ku pamięci i chwale
Murale okazały się wdzięczną formą upamiętniania czegoś lub kogoś. Po tragicznej śmierci Zdzisława Beksińskiego przy wejściu do jego bloku umieszczono malowidło przypominające o artyście.
Innym przykładem upamiętniania za pomocą wielkoformatowej realizacji jest mural powstały w Łodzi z okazji obchodzonego w 2013 “Roku Tuwima”.
W 2008 roku propozycja nazwania ronda przy skrzyżowaniu al. Prymasa Tysiąclecia i ul. Marcina Kasprzaka Rondem Wolnego Tybetu została odrzucona przez władze, jako niezgodna z oficjalnym stanowiskiem Rządu RP. Obywatele nie zgadzający się z decyzją zamainfestowali swoje zdanie muralem głoszącym dumnie: Rondo Wolnego Tybetu. Co więcej, na filarach wiaduktu powstała Galeria Wolnego Tybetu, w skład której wchodzą spontanicznie powstające murale.
Artyzm na ścianie
Mimo że słowo “mural” traktuje się często jako synonim graffiti i wrzuca je do worka z napisem “street art”, to murale mają bardzo niewiele wspólnego z graffiti. Po pierwsze, są tworzone legalnie. Po drugie – bliżej im do artystycznych obrazów aniżeli rachitycznych napisów typu “Legia” czy “Widzew”.
Murale w znacznej większości wykonywane są przez – albo z polecenia – dyplomowanych artystów. To czasochłonna praca, często skomplikowana pod względem logistycznym.
W polskich miastach powstaje coraz więcej kolektywów twórczych, które zawodowo zajmują się tworzeniem wielkoformatowych malowideł.
Etam Crew
Styl wyświetlania galerii
wyświetl slajdy
My-city
Dobro narodowe
Rekordzistami są Gdańsk i Łódź, gdzie można znaleźć 40 murali.
Inne polskie miasta także mają się czym pochawlić, a przyrost muralowych form może przyprawić o zawrót głowy. W Warszawie jest już ponad 30 murali, w Poznaniu 24. Dziesiątki są rozproszone w kolejnych miastach. Nawet maleńkie miasteczko na wschodzie Polski – Lubartów - ogłosiło konkurs na miejski mural.
Światowa epidemia
Polskie murale rozprzestrzeniają się także poza polskimi granicami. Projekty ojczystych grup można spotkać w Bukareszcie, Sofii, Kiszyniowie, Budapeszcie, Stuttgarcie, Sant Nicolas, Cork, Barcelonie, Berlinie, Paryżu, Rio de Janerio, Sao Paulo i wielu wielu innych. Epidemia zatacza coraz szersze kręgi.
Internetowe Lascaux
Murale stają się stałym elementem miejskiej ikonosfery oraz zdobywają rzesze fanów i entuzjastów. W sieci pojawia się coraz więcej internetowych galerii oraz serwisów katalogujących i promujących polskie malowidła. Na szczególną uwagę zasługuje Fundacja Urban Forms, która skrzętnie kataloguje pojawiające się murale.
[{"nid":"5683","uuid":"da15b540-7f7e-4039-a960-27f5d6f47365","type":"article","langcode":"pl","field_event_date":"","title":"Jak by\u0107 autorem - w kinie?","field_introduction":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. Wyj\u0105tki te by\u0142y rzadkie w przesz\u0142o\u015bci, dzi\u015b s\u0105 nieco cz\u0119stsze, ale i dobrych film\u00f3w dzi\u015b mniej ni\u017c to kiedy\u015b bywa\u0142o.","field_summary":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. ","topics_data":"a:2:{i:0;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259606\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:5:\u0022#film\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:11:\u0022\/temat\/film\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}i:1;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259644\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:8:\u0022#culture\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:14:\u0022\/temat\/culture\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}}","field_cover_display":"default","image_title":"","image_alt":"","image_360_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/360_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=dDrSUPHB","image_260_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/260_auto_cover\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=X4Lh2eRO","image_560_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/560_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=J0lQPp1U","image_860_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/860_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=sh3wvsAS","image_1160_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/1160_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=9irS4_Jn","field_video_media":"","field_media_video_file":"","field_media_video_embed":"","field_gallery_pictures":"","field_duration":"","cover_height":"266","cover_width":"470","cover_ratio_percent":"56.5957","path":"pl\/node\/5683","path_node":"\/pl\/node\/5683"}]