Paszporty Polityki 2016 wręczone!
Znamy laureatów Poszportów Polityki 2016.
Paszporty Polityki wyróżniają utalentowanych, młodych ludzi, którzy swoją działalnością w minionym roku kształtowali polską kulturę. Przyznawane po raz 24, paszpotry są jedną z najbardziej prestiżowych nagród kulturalnych w Polsce. Stanowią dowód uznania dla talentu i pracowitości najwybitniejszych spośród młodych twórców sześciu dziedzin sztuki. Gala wręczenia nagród odbyła się 10 stycznia 2017 r. w Teatrze Wielkim-Operze Narodowej w Warszawie.
Oto laureaci Paszportów Polityki 2016 w poszczególnych kategoriach:
Literatura - Natalia Fiedorczuk-Cieślak
"Nagroda za przenikliwy portret współczesnej Polski widzianej od strony matek z wózkami, za chłodny i niebanalny obraz macierzyństwa, a także za żywy i pełen humoru literacki język w książce 'Jak pokochać centra handlowe'. Nagrodę wręczyli Justyna Sobolewska, krytyk literacki POLITYKI, i Łukasz Orbitowski, nagrodzony Paszportem POLITYKI w 2015 roku."
Książka "Jak pokochać centra handlowe" z jednej strony jest bezlitosnym obrazem rodzicielstwa w dzisiejszej Polsce, nie tylko doświadczenia matki, ale i ojca, a z drugiej – zapisem rozpadu, nieradzenia sobie z życiem. I to już nie dotyczy tylko macierzyństwa, może być doświadczeniem każdego.
Natalia Fiedorczuk (ur. w 1984 roku) – pochodzi z Augustowa, wychowała się w Białymstoku. Skończyła Liceum Sztuk Plastycznych w Supraślu. Jest absolwentką Akademii Pedagogiki Specjalnej i animatorką kultury. Pracuje w Bemowskim Centrum Kultury, gdzie zajmuje się działaniami ze społecznością lokalną i pozaformalną edukacją artystyczną. Jest również producentką muzyczną, wokalistką i autorką muzyki do spektakli oraz filmów. Wydała dwie solowe płyty pod pseudonimem Nathalie and The Loners ("Go, Dare" w 2009 roku, "On Being Sane In Insane Places" trzy lata później). Wystąpiła też na kilkunastu płytach polskich i zagranicznych wykonawców. Stworzyła muzykę między innymi do nagradzanego przedstawienia "Dybuk" nominowanej w tym roku do Paszportu w kategorii teatralnej Anny Smolar (Teatr Polski w Bydgoszczy). Była też współautorką ścieżki dźwiękowej do filmu "Mów mi Marianna" Karoliny Bielawskiej.
Teatr - Anna Smolar
"Nagroda za teatr kameralny i empatyczny, z polotem i humorem podejmujący tematy zepchnięte na margines. Nagrodę wręczyli Aneta Kyzioł, krytyk teatralny POLITYKI, oraz duet Jolanta Janiczak i Wiktor Rubin, nagrodzeni Paszportem POLITYKI w 2013 roku."
Polsko-francuska reżyserka teatralna, tłumaczka, absolwentka literaturoznawstwa na paryskiej Sorbonie. W Nowym Teatrze w Warszawie wyreżyserowała spektakle "Enter" i "Pinokio", w Teatrze Żydowskim nagradzanych "Aktorów żydowskich", w bydgoskim Teatrze Polskim "Dybuka" a w Centrum Nauki Kopernik opowiedziała historię słynnej bohaterki świata nauki: Henrietty Lacks. Zdaniem Pawła Soszyńskiego teatr Anny Smolar "jest kameralny i empatyczny, z polotem i humorem podejmuje tematy zepchnięte na margines". Potwierdza to ostatni, kaliski spektakl reżyserki, inspirowany książką Małgorzaty Halber "Najgorszy człowiek na świecie". Anna Smolar mierzy się w nim z tabu kobiecego alkoholizmu.
Sztuki Wizualne - Daniel Rycharski
"Nagroda za intrygujące połączenie duchowości z aktywizmem, konserwatyzmu z otwartością i prowincjonalizmu z europejskością. Nagrodę wręczyli Piotr Sarzyński, krytyk sztuki POLITYKI, oraz Tymek Borowski, nagrodzony Paszportem POLITYKI w 2015 roku."
Pierwszy raz o Danielu Rycharskim zrobiło się głośno, gdy we współpracy z okolicznymi mieszkańcami zrealizował na stodołach, szopach, domach i przystankach autobusowych kilkadziesiąt murali przedstawiających hybrydalne zwierzęta fantastyczne. Wówczas pojawił się w odniesieniu do jego sztuki termin wiejski street-art. Później były kolejne projekty mocno osadzone w realiach podsierpeckiej wsi: Galeria-Kapliczka, multimedialna instalacja odstraszająca dziki z pól uprawnych, triumfalna brama w stylu metaloplastyki na "150-lecie zniesienia pańszczyzny" itd.
Szerokim echem odbiła się realizacja osobliwego, grającego ze stereotypami na temat polskiej wsi "Pomnika Chłopa". Od blisko dwu lat objeżdża on (jak święty obraz) polskie wsie i miasta. Zgłaszający tę kandydaturę Iwo Zmyślony zauważa, że Rycharski "to społecznik i wrażliwy łobuz, który potrafi połączyć duchowość z aktywizmem. Bez popadania w dydaktyzm czy sentymentalizm kreśli alternatywną ścieżkę dla współczesnej Polski – otwartej na różnorodność, a jednocześnie radośnie konserwatywnej, pogodnie celebrującej własny prowincjonalizm".
Muzyka poważna - Marzena Diakun
"Nagroda za konsekwentny i błyskotliwy rozwój osobowości i kariery dyrygenckiej mimo wszelkich trudności oraz za świetną interpretację partytury wykonanej we Wrocławiu „Zagubionej autostrady” Olgi Neuwirth. Nagrodę wręczyli Dorota Szwarcman, krytyk muzyczny POLITYKI, oraz Łukasz Borowicz, nagrodzony Paszportem POLITYKI w 2007 roku."
Dyrygenturę ukończyła z wyróżnieniem w 2005 roku w Akademii Muzycznej we Wrocławiu. Studia podyplomowe odbyła na Universität für Musik und darstellende Kunst w Wiedniu. Debiutowała w 2002 roku z Filharmonią Koszalińską. Zdobyła II nagrodę na 59. Konkursie Dyrygenckim w ramach Festiwalu Praska Wiosna (2007) oraz Srebrną Batutę na IX Międzynarodowym Konkursie im. G. Fitelberga w Katowicach (2012). W latach 2009–12 była pierwszym dyrygentem hiszpańskiego zespołu Smash Ensemble, z którym dokonała wielu prawykonań dzieł hiszpańskich twórców. Od września 2015 roku jest dyrygentem asystentem w Orchestre Philharmonique de Radio France.
Nominowana ''za konsekwentny rozwój kapelmistrzowskiej osobowości i kariery, mimo braku wsparcia albo wręcz jakby wbrew woli polskiego środowiska'' – jak pisze Jakub Puchalski (''Tygodnik Powszechny'').
Muzyka popularna - Wacław Zimpel
"Nagroda za przełamywanie granic w muzyce, za autorskie, poparte świetnymi umiejętnościami łączenie różnych tradycji i szukanie w nich tego, co wspólne i uniwersalne. Nagrodę wręczyli Bartek Chaciński, szef działu Kultura, oraz Kayah, nagrodzona Paszportem POLITYKI w 1997 roku."
Klasycznie wykształcony w Akademii Muzycznej w Poznaniu – klarnecista, który mógłby robić za żywą ilustrację tezy o płynności granic w muzyce. Jedną z jego pierwszych płyt był duet z Timem Daisym. Ich album ''Four Walls'' (2008) został płytą roku w plebiscycie jazzowego serwisu Diapazon. W Polsce znalazł oparcie w składzie klarnetowego kwartetu Ircha, sformowanego przez Mikołaja Trzaskę. W tym roku nominowany za solowy album ''Lines''.
''Słuchając muzyki tego znakomitego klarnecisty – czy to w wersji solowej, jak na albumie »Lines«, czy w powołanym niedawno do życia trio LAM – łatwo zatracić się w transie, inspirowanym amerykańskim minimalizmem, ale doprawionym subtelną słowiańską melancholią'' – uzasadniał swój wybór Jarek Szubrycht (''Gazeta Magnetofonowa'', Red Bull Muzyka).
Film - Jan P. Matuszyński
Jego fabularny debiut, "Ostatnia rodzina" poświęcony rodzinie Zdzisława, Tomasza i Zofii Beksińskich zdobył w ostatnich miesiącach ponad dwadzieścia nagród- m.in. w Locarno, Gdyni, Paryżu, Chicago, Lizbonie, Kijowie i Cottbus. W pełni zasłużenie, bo "Ostatnia rodzina" to jeden z najdojrzalszych i najodważniejszych debiutów polskiego kina ostatniej dekady.
Jan P. Matuszyński urodził się w 1984. Sam twierdzi, że kinem zainteresował się w wieku czterech lat. Najpierw buszował po wypożyczalniach wideo, później - studiował reżyserię na Wydziale Radia i Telewizji im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Ukończył także kurs dokumentalny w Mistrzowskiej Szkole Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy.
Debiutancka fabuła Jana P. Matuszyńskiego łączy skrajny pesymizm z cierpkim humorem. Historia rodziny Beksińskich rozpisana na znakomite role Andrzeja Seweryna, Aleksandry Koniecznej i Dawida Ogrodnika to przejmująca opowieść o nieuchronności i oswajaniu śmierci. – czytamy w recenzji Culture.pl.
Kultura cyfrowa - Michał Staniszewski
"Nagroda za udowadnianie, że gry wideo mogą łączyć elementy wszystkich dziedzin sztuki. Nagrodę wręczyli Edwin Bendyk, krytyk sztuki POLITYKI, oraz Adam Badowski ze studia CD Projekt Red, Kreator Kultury z 2015 roku."
Michał Staniszewski od lat 90. współtworzy Studio Plastic o bardzo ciekawym rodowodzie, którym jest demoscena – społeczność artystyczna zajmująca się tworzeniem, jak sam zwraca uwagę, "cyfrowej sztuki czasu rzeczywistego". Owe dema to tradycyjnie coś w rodzaju zaprogramowanego przedstawienia, performance’u multimedialnego, który odegrany zostaje na wirtualnej scenie komputera i jest zależny od możliwości, jakie daje konkretna maszyna.
Paweł Olszewski, nominując Michała Staniszewskiego do nagrody, podkreślał, że jako jeden z nielicznych twórców gier wideo na świecie potrafi łączyć odważne autorskie pomysły z działaniami na rynku komercyjnym:
"Jego gry ukazują się na konsolach PlayStation, czyli w samym środku mainstreamu. Mimo wsparcia produkcyjnego Sony, ciężko je jednak nazwać mainstreamowymi".
Michał Radomił Wiśniewski nominował grę "Bound" Studia Plastic za "poetyckie podejście i zbudowanie emocjonalnego przekazu". Maria B. Garda doceniła też niebanalną, wielopłaszczyznową opowieść, której próżno szukać w grach głównego nurtu. Paweł Schreiber nominował Staniszewskiego za "udane połączenie estetyki demosceny, gry platformowej, sztuki modernistycznej i teatru tańca, a wszystko to w celu opowiedzenia skomplikowanej, niejednoznacznej historii o rozpadzie rodziny i próbie jej odbudowania".
"Kreator kultury" - Jan "Ptaszyn" Wróblewski
Nagrodę za "bycie dobrym duchem muzyki jazzowej w Polsce od jej prapoczątków aż do dziś" otrzymał saksofonista, kompozytor, aranżer, dyrygent, publicysta i dziennikarz radiowy - Jan Ptaszyn Wróblewski.
Źródła: informacje własne; Culture.pl, www.polityka.pl, materiały prasowe; op: az; 10.01.2017
[{"nid":"5683","uuid":"da15b540-7f7e-4039-a960-27f5d6f47365","type":"article","langcode":"pl","field_event_date":"","title":"Jak by\u0107 autorem - w kinie?","field_introduction":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. Wyj\u0105tki te by\u0142y rzadkie w przesz\u0142o\u015bci, dzi\u015b s\u0105 nieco cz\u0119stsze, ale i dobrych film\u00f3w dzi\u015b mniej ni\u017c to kiedy\u015b bywa\u0142o.","field_summary":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. ","topics_data":"a:2:{i:0;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259606\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:5:\u0022#film\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:11:\u0022\/temat\/film\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}i:1;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259644\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:8:\u0022#culture\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:14:\u0022\/temat\/culture\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}}","field_cover_display":"default","image_title":"","image_alt":"","image_360_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/360_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=dDrSUPHB","image_260_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/260_auto_cover\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=X4Lh2eRO","image_560_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/560_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=J0lQPp1U","image_860_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/860_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=sh3wvsAS","image_1160_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/1160_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=9irS4_Jn","field_video_media":"","field_media_video_file":"","field_media_video_embed":"","field_gallery_pictures":"","field_duration":"","cover_height":"266","cover_width":"470","cover_ratio_percent":"56.5957","path":"pl\/node\/5683","path_node":"\/pl\/node\/5683"}]