"Pokłosie", kadr z filmu
Nagroda przyznawana jest od 2000 roku tym, którzy - według określenia Karskiego - "godnie nad Polska potrafią się zafrasować" oraz dla tych, którzy "nie będąc Polakami, dobrze Polsce życzą".
Profesor Richard Pipes uważany jest za jednego z najwybitniejszych sowietologów i historyków zajmujących się Rosją i ZSRR, autorem wielu książek, w tym znanej trylogii: "Rosja carów" , "Rewolucja Rosyjska" i "Rosja bolszewików".
Richard Pipes pochodzi ze spolonizowanej żydowskiej rodziny z Cieszyna. Dzieciństwo i młodość spędził w Cieszynie, skąd wyjechał wraz z rodziną w 1939 roku. Rok później dotarł przez Europę Zachodnią do Ameryki. W 1943 roku otrzymał obywatelstwo amerykańskie. Wstąpił do armii amerykańskiej. Uczył się w Muskingum College w New Concord w stanie Ohio, a następnie na prestiżowym Cornell University. W 1950 roku doktoryzował się na Uniwersytecie Harvarda i pozostał z nim związany do chwili obecnej.
Za prezydentury Ronalda Reagana był w latach 1982–83 doradcą do spraw ZSRR i Europy Wschodniej. W powszechnej opinii amerykańskiej, uchodzi za człowieka, który posiadał decydujący wpływ na twardą postawę prezydenta wobec wprowadzenia stanu wojennego w Polsce, decyzję o pomocy podziemiu solidarnościowemu oraz na wprowadzenie sankcji wobec Polski i ZSRR, w odpowiedzi na 13 grudnia 1981 roku.
Zwolennik tezy o organicznym związku bolszewickiego państwa totalitarnego z autorytarną tradycją instytucji państwa moskiewskiego i caratu. Z wizją historii Rosji Pipesa polemizował Aleksander Sołżenicyn określając ją jako "polską perspektywę".
W 1994 roku, w uznaniu roli, jaką odegrał dla "ratowania Solidarności i wolności w Polsce w czasie śmiertelnego zagrożenia stanu wojennego” (inicjatorem uhonorowania go był prof. Jan Karski) ówczesny prezydent RP Lech Wałęsa odznaczył Richarda Pipesa Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi.
Film "Pokłosie" to jeden z najważniejszych polskich filmów o tematyce polsko-żydowskiej. Pomysł realizacji powstał po publikacji książki "Sąsiedzi" Jana Grossa o mordzie w Jedwabnem.
Producent filmu Dariusz Jabłoński, który Jana Karskiego poznał w 1996 roku, powiedział, że wywarł on na nim ogromne wrażenie jako człowiek:
- Bez zbędnego patosu powiem, że zmierzając do realizacji "Pokłosia" myślałem, co powiedziałby o tym filmie właśnie śp. Jan Karski. Podejrzenie, iż nie uznałby filmu za projekt chybiony towarzyszyło mi przez te wszystkie lata. Teraz, kiedy dowiaduję się o Nagrodzie Orła Jana Karskiego dla naszej produkcji, po prostu chylę czoło w pokorze...
Nagrodę Orła ustanowił sam Jan Karski w 2000 roku, pół roku przed śmiercią. Chciał, aby trafiała do tych, którzy "godnie nad Polska potrafią się zafrasować” oraz dla tych, którzy "nie będąc Polakami dobrze Polsce życzą”.
Nagrodę Orła ustanowił sam Jan Karski w 2000 roku, na pół roku przed śmiercią. Legendarny kurier rządu polskiego w Londynie chciał by jej laureatami zostawali ci, którzy, jak to określił, potrafią godnie nad Polską się zafrasować i dobrze jej życzą.
Pierwszymi laureatami nagrody, w roku 2000, byli Jacek Kuroń i ks. Józef Tischner. Od tego czasu nagrodę otrzymali m.in. burmistrz Jedwabnego Krzysztof Godlewski i rabin z tego miasteczka Jacob Baker, Marek Edelman, Tadeusz Mazowiecki, Adam Michnik, Bronisław Geremek, Karol Modzelewski, Oriana Fallaci, Elie Wiesel, Abraham Foxman, kardynał Stanisław Dziwisz, arcybiskup Alfons Nossol, biskup profesor Tadeusz Pieronek, a także prezydenci: Lech Wałęsa, Aleksander Kwaśniewski, Michaił Gorbaczow, Wiktor Juszczenka, Szimon Peres. A także "Tygodnik Powszechny", Instytut Hoovera, waszyngtońskie Muzeum Holocaustu.
Źródło: www.dziennikwschodni.pl, 17.05.2013