Od Franca Fiszera po najnowszą literaturę
W Warszawie 21 lutego 2012 zmarła Olimpia Grochowska, wieloletnia redaktorka wydawnictwa Czytelnik oraz Wiedzy Powszechnej.
fot. Anna Beata Bohdziewicz
W Warszawie 21 lutego 2012 zmarła Olimpia Grochowska, wieloletnia redaktorka wydawnictwa Czytelnik oraz Wiedzy Powszechnej.
Urodziła się w roku 1919 we wsi Przytuły blisko Ostrołęki. Na chrzcie dostała imię Adela, ale rodzice i starsze rodzeństwo nazywało ją imieniem Olimpia. Rezydentem majątku jej rodziców był Franciszek Fiszer, znany międzywojenny bon vivant i filozof, co zostało bogato udokumentowane w książce Romana Lotha "Na rogu świata i nieskończoności". Czasem wspominała jak Fiszer nauczył ją pytania, którym jako kilkuletnia dziewczynka zaskakiwała przyjeżdżających do Przytuł gości, wprawiając ich w niemałe osłupienie: "Czy chaotyczne kombinacje efemerycznych pryncypiów są w stanie zdeterminować neutralną cywitatywę absolutnego relatywizmu immanentno-transcendentalnej solipsystycznej jaźni?".
Ukończyła słynne gimnazjum sióstr Niepokalanek w Szymanowie, studiowała w Akademii Nauk Politycznych, w czasie wojny przebywała w Warszawie i na Wileńszczyźnie. Jedna z jej sióstr zginęła z powstaniu warszawskim, brat w obozie koncentracyjnym w Mauthausen.
Po wojnie swoje zawodowe życie związała z ruchem wydawniczym. W latach 1949-1960 oraz 1977-1982 była redaktorką Spółdzielni Wydawniczej "Czytelnik". Pracowała także w redakcjach "Polish Perspectives" oraz "Przeglądu Księgarskiego i Wydawniczego", a także w Interpressie i Wiedzy Powszechnej, gdzie współredagowała cenioną serię "Omega". Była związana z redakcją miesięcznika "Twórczość". Po przejściu na emeryturę współpracowała m.in. z wydawnictwem słowo/obraz terytoria.
Jej nazwisko pojawia się w dziennikach i listach Jarosława Iwaszkiewicza (była zaprzyjaźniona z jego córkami Marią i Teresą), w dziennikach Zofii Nałkowskiej i Marii Dąbrowskiej. Przyjaźniła się z Markiem Hłaską i Leopoldem Tyrmandem; według środowiskowej plotki jest pierwowzorem Olimpii Szuwar z legendarnej powieści "Zły". Mieszkając przy ulicy Frascati, codziennie bywała w kawiarni "Czytelnika" przy Wiejskiej, gdzie toczyła rozmowy nie tylko o literaturze z Tadeuszem Konwickim i Henrykiem Berezą. Interesowała się także najnowszą literaturą polską.
Dla nas - jej młodszych przyjaciół, z którymi przechodziła "na ty" - była kimś niezwykłym i wyjątkowym, czego nie umiemy dzisiaj wyrazić.
Autor: Janusz Drzewucki, redaktor naczelny wydawnictwa Czytelnik
[{"nid":"5683","uuid":"da15b540-7f7e-4039-a960-27f5d6f47365","type":"article","langcode":"pl","field_event_date":"","title":"Jak by\u0107 autorem - w kinie?","field_introduction":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. Wyj\u0105tki te by\u0142y rzadkie w przesz\u0142o\u015bci, dzi\u015b s\u0105 nieco cz\u0119stsze, ale i dobrych film\u00f3w dzi\u015b mniej ni\u017c to kiedy\u015b bywa\u0142o.","field_summary":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. ","topics_data":"a:2:{i:0;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259606\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:5:\u0022#film\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:11:\u0022\/temat\/film\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}i:1;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259644\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:8:\u0022#culture\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:14:\u0022\/temat\/culture\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}}","field_cover_display":"default","image_title":"","image_alt":"","image_360_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/360_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=dDrSUPHB","image_260_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/260_auto_cover\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=X4Lh2eRO","image_560_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/560_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=J0lQPp1U","image_860_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/860_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=sh3wvsAS","image_1160_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/1160_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=9irS4_Jn","field_video_media":"","field_media_video_file":"","field_media_video_embed":"","field_gallery_pictures":"","field_duration":"","cover_height":"266","cover_width":"470","cover_ratio_percent":"56.5957","path":"pl\/node\/5683","path_node":"\/pl\/node\/5683"}]