Autorzy i wydawcy nadsyłali zgłoszenia do końca października 2015 roku. Spośród niemal 200 zgłoszonych książek dla dzieci i młodzieży wydanych w 2015 roku zespoły jurorskie wybrały najlepsze. Do nagrody literackiej nominowały 15 tytułów, a do nagrody graficznej – 12. Wszystkie nominowane książki będą pokazywane na targach książki w Polsce i za granicą.
Nagrody literackie
Jury postanowiło przyznać główną nagrodę i tytuł "Książka Roku 2015":
Agnieszce Suchowierskiej za książkę dla dzieci "Mat i świat" – Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Miś Mat urodził się w chińskiej fabryce. Jest wielkim optymistą, kocha wszystkie dzieci – te bogate i te biedne. Zresztą pieniądze i posiadanie różnych dóbr to nie są sprawy, które interesują Mata. Miś jest przecież do kochania. Poznajcie Mata obieżyświata.
Agnieszka Suchowierska – współautorka (razem z psychologiem Wojciechem Eichelbergerem) dwóch książek – bajek dla dorosłych "Królewicz Śnieżek. Baśniowe stereotypy płci oraz bajek terapeutycznych" i "Bajka to życie albo z jakiej jesteś bajki".
Tomasz Kaczkowski – ilustrator i wokalista z Łodzi. W zimnofalowym zespole Wieże Fabryk śpiewa o katastrofach i niepokoju, a po koncertach rysuje. Ma psa Kiwi.
Małgorzacie Wardzie za książkę dla młodzieży "5 sekund do Io" – Wydawnictwo Media Rodzina.
Akcja nowej powieści Małgorzaty Wardy toczy się na dwóch planach – w realnym życiu i w grze, do której wchodzi szesnastoletnia bohaterka. W szkole Miki dochodzi do tragicznej w skutkach strzelaniny. Tylko ona widziała sprawcę. Okazuje się, że dramat w liceum mógł mieć coś wspólnego z kontrowersyjną i tajemniczą grą, stworzoną w najnowszej technologii, gdzie gracz odczuwa nie tylko temperaturę otoczenia, zapachy i smaki, ale też ból. Może tam nawet przeżyć własną śmierć. Na prośbę policji Mika wkracza w wirtualny świat stworzony na wulkanicznym księżycu Io. Czy i ona wpadnie w pułapkę piekielnie niebezpiecznej gry?
Jakie zagrożenia płyną z maratonów gier, jak niebezpieczna jest anonimowość w Internecie? Z jakimi problemami borykają się dzieci mieszkające w rodzinach zastępczych, pogotowiach opiekuńczych i domach dziecka? Wartka akcja, ciekawe postaci, dająca do myślenia lektura dla nastolatków.
Jury przyznało sześć równorzędnych wyróżnień honorowych. Otrzymali je:
Zofia Beszczyńska za książkę "Królowa Ptaków" – Wydawnictwo Akapit Press.
Marek i Marta uciekają w świat wyobraźni. W niej szukają bezpieczeństwa, ale w wyobraźni rodzą się też ich lęki. Czy przełamią swoje obawy? Czy ich spotkanie zaowocuje przyjaźnią lub nawet pierwszym uczuciem? Liryczna opowieść pełna emocji dla wrażliwych nastoletnich czytelników.
Zuzanna Orlińska za książkę "Stary Noe" – Wydawnictwo Literatura.
Każdy zna tę opowieść: Bóg postanowił zniszczyć ludzkie plemię potopem, uratować tylko sprawiedliwego Noego, jego rodzinę i taką liczbę zwierząt, jaka zmieści się na zbudowanej przez Noego Arce. Czy Sprawiedliwy nie powinien być miłosierny? Czy może nie zabrać na trzeszczącą, przeładowaną łajbę kolejnego żywego stworzenia, które w strugach deszczu prosi o pomoc?
"Stary Noe" to współczesna interpretacja znanej opowieści biblijnej o potopie, w której okazuje się, że czasami "żeby być uczciwym, nie można być za bardzo posłusznym".
Danuta Parlak za książkę "Obcy w lesie" – Wydawnictwo Alegoria.
W lesie pojawia się ktoś nowy. Wygląda inaczej niż wszyscy. Zaprzyjaźnić się z nim? Może lepiej poczekać? Poobserwować go trochę, poznać... – zastanawia się Wiewióra. A jeśli nowy się nie spodoba? I to tylko dlatego, że jest inny? Inny, czyli Obcy, nie taki jak my.
"Obcy zawsze coś knuje. Nie można mu ufać" – przekonuje Rudy, przyjaciel Wiewióry. Tymczasem w lesie dochodzi do sensacyjnych i tajemniczych wydarzeń: porwanie pisklęcia, kradzież miodu... Czy stoi za tym Obcy? Rudy jest tego pewien. Czy ma rację? Kim okaże się nieznany przybysz? Trzeba przeczytać, aby się tego dowiedzieć.
Joanna Rudniańska za książkę "Bajka o Wojnie" – Wydawnictwo Bajka.
Wojna to imię małej Japonki z miasta nad siedmioma rzekami. Wojna miała tatę, mamę i młodszego braciszka. Tata bardzo kochał i rozpieszczał swoją córeczkę i był dumny z syna, który kiedyś miał zostać dzielnym żołnierzem. Wojna bardzo zazdrościła bratu. Kochała tatę, Cesarza i wojskowe parady... Któregoś dnia nad miasto nadleciał samolot i zrzucił bombę. To miasto to Hiroszima, a bomba to Little Boy.
"Bajka o Wojnie" przedstawia tragedię Hiroszimy widzianą oczami dziecka, począwszy od naiwnej dziecięcej fascynacji militaryzmem, aż do strasznej zagłady miasta 6 sierpnia 1945 roku i związanego z nią indywidualnego poczucia winy.
Prostej, oszczędnej w słowa, a zarazem bajkowej narracji towarzyszą szlachetne ilustracje Piotra Fąfrowicza. To książka dla dzieci i dorosłych, z niezwykle ważnym i aktualnym przesłaniem – że każda wojna jest zła. Kończąc opowieść, Joanna Rudniańska pisze, że Wojna zmieniła imię. Teraz nazywa się Pokój.
Katarzyna Ryrych za książkę "Król" –Wydawnictwo Literatura.
Patryk po bankructwie firmy ojca i utracie domu ląduje z dnia na dzień w lokalu zastępczym w odrapanym dwupiętrowym bloku. W przeciwieństwie do matki szybko przystosowuje się do życia w "Brooklynie", jak nazywają blok osiedlowe dzieciaki. Zapomina o dawnym życiu – o jego dobrych stronach, luksusach i znajomych, którzy wraz z tym wszystkim zniknęli. Podczas wakacji na szarym, betonowym podwórku Patryk poznaje Celestyna – bezdomnego mężczyznę, który staje się jego mentorem, od którego uczy się, jak przetrwać w nowym środowisku.
Ciepła i wzruszająca powieść o sile przyjaźni, o tym, że nie można oceniać ludzi po pozorach i nie wszystko jest takie, jak się zdaje w pierwszej chwili.
Dorota Wieczorek za książkę "Strachopolis" – Wydawnictwo Skrzat.
Witajcie w mieście, na które padł STRACH... W Strachopolis w niewyjaśnionych okolicznościach ginie Baltazar Brylski – pogromca strachu numer jeden. O popełnienie zbrodni podejrzane są żyjące w mieście potwory – wilkołaki, wampiry i zombie. Śledztwo prowadzi komisarz Owca, któremu w rozwiązaniu tajemniczej zagadki przeszkadza znana dziennikarka – Weronika Blondewicz. Czy Kostek – chłopiec wychowany przez potwory – ma jakiś związek ze sprawą? Jak on i jego siostra poradzą sobie w świecie ludzi? Czy uda im się ocalić Chimerona, Jednonogiego Niedźwiedzia, Zieloną Panterę, Janka Wybrykanta i resztę przyjaciół z podziemi? Bądźcie czujni! Potwory są wśród nas...
Jury literackie obradowało w składzie: Irena Bolek-Wiącek (przewodnicząca), Danuta Świerczyńska-Jelonek, Maciej Skowera.
Nagrody graficzne
Jury postanowiło przyznać główną nagrodę i tytuł "Książka Roku 2015":
- w kategorii "książka obrazkowa"
Mariannie Oklejak za autorską książkę obrazkową "Cuda wianki. Polski folklor dla młodszych i starszych" – Wydawnictwo Egmont.
Wiosna i zakochana para. Oświadczyny, ślub, wesele. Rodzi się dziecko. Rośnie. Rodzice zostają dziadkami. Przychodzi zima. Życie zatacza krąg, a pory roku zmieniają się w znajomym rytmie. Piękna i malownicza książka Marianny Oklejak opowiada o polskim folklorze w sposób niebanalny, świeży i intrygujący. Dla młodszych i starszych.
Pawłowi Pawlakowi za ilustracje i opracowanie graficzne "13 bajek z królestwa Lailonii dla dużych i małych" - Wydawnictwo Znak Emotikon.
Leszek Kołakowski tworząc "Bajki" pozostawił czytelnikom wyśmienity prezent: możliwość zbliżenia się do świata filozofii poprzez literackie opowieści. Każda z przedstawionych tu historii fascynuje bogactwem możliwych interpretacji. Lektura tych błyskotliwych filozoficznych opowiastek to zarówno literacka, jak i intelektualna przyjemność.
Przedziwne, zaskakujące i napisane z wyjątkowym poczuciem humoru bajki "dla dużych i małych". Można je odczytywać na wielu poziomach, dzieci odnajdą tu swoją Nibylandię, a dorośli Lailonię. Tekst uzupełniają piękne ilustracje autorstwa znakomitego grafika Pawła Pawlaka, który również opracował książkę typograficznie. Treść i forma na najwyższym poziomie.
Jury przyznało wyróżnienia honorowe. Otrzymali je:
- w kategorii "książka obrazkowa"
Monika i Adam Świerżewscy za autorskie opracowanie graficzne książki "Mmmmm" – Wydawnictwo EneDueRabe.
Propozycja nie tylko dla najmłodszych. Nam przydała się ostatnio, ponieważ pojawiło się pytanie: "Jak to się dzieje, że na kreskówkach postacie się poruszają?" Książka Świerżewskich może zatem być jedną z pierwszych lektur dla maluchów, których uwagę przykuje bajeczna feeria barw i przygody łakomego miśka. Z drugiej strony to też lekcja animacji, przykład – jak powstaje ruch w bajkach na telewizyjnym i kinowym ekranie. Dzieje się tak dzięki ciekawemu pomysłowi ucięcia jednej kartki do połowy. Jeśli zostanie wykonany szybki ruch "połówką" powstaje złudzenie ruchu. Miś, którego łapka na chwilę utonęła w złocistym miodzie, w następnej scenie tę łapkę już wyciąga. Miś wspinający się po drzewie, na kolejnej stronie jest coraz bliżej barci. Jeśli pobawić się uciętą kartką, można zauważyć ruch ręki i gramolącego się na drzewo niedźwiedzia.
Książka do zabawy, do przeglądania tam i z powrotem do wymyślania własnej historii, opowiadana najpierw przez rodziców, potem dzieci. Wykonana z grubego kartonu – na pewno wytrzyma niejedną próbę zabawy i zrozumienia tego, co się tak naprawdę na szklanym ekranie dzieje.
Józef Wilkoń za autorską książkę "Zbuntowany Elektron" – Wydawnictwo Hokus-Pokus.
Był sobie Elektron, który uwielbiał zagadki. Miał talent wynalazcy i energię muzyka rockowego. Do tego świetnie rozumiał się z dziadkiem Cybernetem i babcią Informatyką…
Nowa, autorska książka Józefa Wilkonia łączy pokolenia i pasje. Pokazuje też nowoczesne oblicze znakomitego ilustratora, który tak jak Elektron nie boi się technologicznych nowinek i kocha dobrą muzykę. Ilustracje do "Zbuntowanego Elektrona" zostały wykonane na tablecie. Józef Wilkoń wciąż nas zaskakuje.
Grażka Lange za koncepcję i opracowanie graficzne książki "Warszawa" – Wydawnictwo Tako.
Forma "Warszawy" przywodzi na myśl szkatułę o wielu dnach, książkę zabawkę, książkę zagadkę – dosłownie i w przenośni. Każda prawa strona albumu ma zamykane do wewnątrz skrzydełko, na którym widnieje fotografia zamkniętego pudła lub szkatułki. Obok znajduje się jedna z 28 literackich opowieści. Po rozłożeniu skrzydełka ("otworzeniu pudełka"), oczom czytelnika ukazuje się ukryta pod wiekiem "zawartość", czyli fotograficzna niespodzianka w postaci: kolekcji kamyków, biletów, znaczków, kluczy, guzików...
"Warszawa" jest niecodzienną książką ilustrowaną, w której młody czytelnik odnajdzie odzwierciedlenie swoich dziecięcych pasji kolekcjonerskich, a dojrzały – zachwyci się konceptem labiryntu ludzkich spraw odnalezionych w gąszczu huczącej stolicy. Grażka Lange pokazuje – alternatywny do wielkich problemów ekonomii, polityki i mediów – świat drobnych rzeczy, należących do warszawian lub ludzi odwiedzających Warszawę, którzy odeszli, lub do tych, którzy na zawsze zostaną w cieniu. Tym samym artystka prowokuje czytelnika do refleksji i odpowiedzi na pytanie: a czym dla mnie jest Warszawa?
Karol Banach za ilustracje do książki "Bajki" - Wrocławskie Wydawnictwo Warstwy.
Bajki są niemal nieznaną częścią twórczości Erny Rosenstein – jednej z najwybitniejszych artystek sztuki polskiej XX wieku. Publikacja jest wyborem tekstów, które zostały odnalezione w archiwum domowym autorki i ukazują się w dziesiątą rocznicę jej śmierci. Widać w nich, przełożone na język metafor, opisy świata dotkniętego traumą wojny, ślady wojennych przeżyć. Obecny jest – bliski Ernie Rosenstein – duch surrealizmu, wizje z pogranicza jawy, snu i fantazji, czy wreszcie dawny, baśniowy podział świata, jego szlachetna staroświeckość. Tekstom towarzyszą ilustracje wykonane przez Karola Banacha, które dopełniają i podkreślają ich wyjątkowy charakter.
Jury graficzne obradowało w składzie: Anita Wincencjusz-Patyna (przewodnicząca), Małgorzata Cackowska, Krystyna Rybicka.