Książka "Adam Mickiewicz: The Life of a Romantic" ukazała się w 2008 roku nakładem Cornell University Press. W Polsce wyszła w styczniu 2014 r. w wydawnictwie W.A.B., przełożona przez Małgorzatę Glasenapp.
Koropeckyj jest wykładowcą University of California Los Angeles. Autor zainteresował się twórczością Mickiewicza nieprzypadkowo. Literaturoznawca jest uczniem Wiktora Weintrauba, kierującego katedrą polonistyki na Harvardzie w latach 70, autora kilku prac o Mickiewiczu. Dzięki jego badaniom Koropeckyj zainteresował się wieszczem.
"Niniejsza biografia została napisana z myślą o odbiorcy anglo-amerykańskim w celu przedstawienia polskiego wieszcza w sposób ogólnodostępny czytelnikom prawie wcale nieobznajomionym z Polską, a tym bardziej z jej największym poetą. Jest to poza tym pierwsza pełna biografia Mickiewicza napisana w języku angielskim od stu lat” – pisze autor.
Koropeckyj napisał biografię "Adam Mickiewicz. Życie romantyka" dla czytelników pozbawionych emocjonalnego stosunku do poety. Nie obawiał się pisania o aspektach życiorysu Mickiewicza, mogących zdaniem autora wywoływać kontrowersje w Polsce, takich jak np. pochodzenie matki poety, być może wywodzącej się z rodziny żydowskich konwertytów – frankistów.
Żydowskie pochodzenie?
Plotki o żydowskim pochodzeniu Mickiewicza krążą już niemal od dwu stuleci. Ksawery Branicki zapamiętał, że poeta mawiał: "Mój ojciec z Mazurów, matka moja Majewska z wychrztów. Jestem więc nawpół Lechitą nawpół Izraelitą, i tem się szczycę". Koropeckyj wątpi w możliwości uzyskania w tej kwestii jakiejkolwiek pewności:
- Jeżeli nie zostaną odnalezione jakieś nowe dokumenty, co jednak wydaje się mało prawdopodobne w tym wypadku, nie sposób odpowiedzieć jednoznacznie na to pytanie. Ale w życiu Mickiewicza jest kilka śladów pozwalających przypuszczać, że on sam doszukiwał się się swoich żydowskich korzeni, choć chyba nie miał w tej kwestii pewności. Nie tylko mówił o swoich żydowskim pochodzeniu, ale też ożenił się z Celiną Szymanowską pochodzącą z Frankistów, czyli grupy polskich Żydów-konwertytów, entuzjazmował się tymi aspektami doktryny Towiańskiego, które akcentowały pozycję Izraela jako duchowego "starszego brata" chrześcijaństwa, pod koniec życia próbował sformować w Turcji Legion Żydowski. Ale pewności w kwestii pochodzenia Mickiewicza nie mamy i pewnie już nigdy mieć nie będziemy -- mówił w wywiadzie dla PAP.
O żydowskich wątkach w dziele Mickiewicza czytaj w artykule "A imię jego 40 i 4".
Mickiewicz europejski
W książce amerykańskiego badacza Mickiewicz został przedstawiony przede wszystkim jako żywy uczestnik europejskiego życia intelektualnego połowy XIX wieku oraz poeta o sławie europejskiej. Koropeckyj podkreślił znajomości Mickiewicza z wybitnymi jego czasów (Goethe, Schlegel, Mendelssohn), wskazał na rolę rosyjskich przyjaciół poety, którzy zdecydowanie przyczynili się do rozwoju kariery literackiej Mickiewicza. Ponadto autor uważa za interesujące kontakty wieszcza z gwiazdami literackimi Francji, czy przyjaźń z Amerykanami - Jamesem Cooperem i pierwszą na świecie kobietą-dziennikarką Margaret Fuller.
Więcej o Mickiewiczu-poecie europejskim czytaj w wywiadzie z Romanem Koropeckim...
Mickiewicz w sekcie
Jeden z najdłuższych rozdziałów książki omawia okres zaangażowania Mickiewicza w działalność Koła Bożego, któremu współprzewodniczył wraz z Andrzejem Towiańskim. Koropeckyj nie oszczędził tutaj drastycznych szczegółów, przebiegu upokarzających dla wszystkich członków sekty intryg i erotycznych sensacji. Uwzględnił poddawany w wątpliwosć przez wielu polskich badaczy fakt, że Mickiewicz był ojcem nieślubnego dziecka należącej do kręgu Towiańczyków Ksawery Deybel.
Roman Koropeckyj o swoim stosunku do Towiańskiego mówił w wywiadzie dla PAP:
- Koło Sprawy Bożej niewątpliwie było sektą, z charyzmatycznym przywódcą, który występował jako figura ojca wobec grupy zagubionych polskich emigrantów, szukających duchowej wspólnoty, mającej im zastąpić wszystko to, co zostawili w Polsce. W sensie filozoficznym pomysły Towiańskiego były całkowitym nonsensem, podobnie jak przekonanie jego wiernych o tym, że kiedyś zrobi on wielką karierę. W pewnym sensie Towiański był nieodrodnym dzieckiem swojej epoki, w tym samym czasie kształtował się na przykład mormonizm, wdzięczny obiekt porównań z towianizmem.
Śmierć
Koropeckyj jest zainteresowany także okolicznościami śmierci Mickiewicza, zmarłego nagle 26 listopada 1855 roku w Konstantynopolu, gdzie organizował legion żydowski do walki z caratem podczas wojny krymskiej. Koropeckyj uważa, że poeta zmarł z powodu "infekcji wywołanej przez bakterie obecne w wodzie lub w pożywieniu - być może była to gwałtownie przebiegająca cholera".
- Biografia "Adam Mickiewicz. Życie romantyka" Romana Koropeckiego ukazała się po angielsku w 2008 roku; przełożona na język polski przez Małgorzatę Glasenapp - została wydana przez wydawnictwo W.A.B. na początku 2014 r.
Źródło: PAP, Oprac. PG, 16 stycznia 2014