Czuły Barbarzyńca – Kraków
"Bo ja gdy czytam, to właściwie nie czytam, biorę piękne zdanie do buzi i ssę je jak cukierek, jakbym sączył kieliszeczek likieru" – wyznał bohater "Zbyt głośnej samotności" Bohumila Hrabala. Czeski pisarz w powieści "Czuły barbarzyńca" znakomicie opisał życie toczące się w praskich knajpach. Stąd zaczerpnięto nazwę kluboksięgarni w Krakowie.
Na regałach z książkami panuje artystyczny nieład, a literatura jest z najwyższej półki. W Czułym Barbarzyńcy można znaleźć powieści polskich i zagranicznych autorów, poezję, eseje, reportaże, publikacje z dziedziny sztuki, lektury dla najmłodszych. Nowości korespondują z książkami antykwarycznymi, wśród których chowają się białe kruki. Do tytułów nawiązuje tajemnicze menu kawowo-herbaciane (m.in. "Podróż do kresu nocy", "Życie bez smokingu", "Opowieść żony, która próbowała czarów", "Wiśniowy sad"). Można wypić gorącą czekoladę i spróbować słodkich ciasteczek.
Nieco rustykalny wystrój, ciemnoszare ściany, ławka przylegająca do ściany i domowa atmosfera sprzyja myśli twórczej. Regularnie odbywają się wieczory autorskie, koncerty, Czułe Czytanki. Czuły Barbarzyńca często podróżuje, rozstawiając swoje stoiska na najważniejszych wydarzeń kulturalnych w kraju.
MiTo – Warszawa
Architekt, informatyk i literaturoznawca założyli dwa kroki od Placu Konstytucji księgarnię artystyczno-humanistyczną, kawiarnię oraz galerię sztuki w jednym. W socrealistycznym wnętrzu, bazującym na kontrastowym połączeniu bieli, czerwieni i czerni, wyrafinowanie miesza się z subtelnością. Taki jest też księgozbiór, który – jak czytamy na stronie internetowej MiTo – "obejmuje wszystkie pikantne pozycje".
Wśród wydawnictw albumowych z zakresu designu, architektury, fotografii czy mody znajdziemy publikacje dotyczące seksuologii, queer, gender, psychoanalizy, filozofii, teorii literatury, historii filmu, teatru, tańca. Wiele magazynów o sztuce dostępnych jest także w językach obcych (angielskim, niemieckim, francuskim, włoskim).
Do książki można dobrać świeżo paloną arabikę, herbatę owocową lub drinki. Poza napojami MiTo oferuje na co dzień przystawki, śniadania, dania główne i wypiekane na miejscu croissanty, a w soboty i niedziele – brancze weekendowe. Na deser można wziąć udział w wieczornych dyskusjach i spotkaniach literackich.
Wrzenie Świata – Warszawa
Żaden pasjonat literatury non-fiction nie minie tego miejsca obojętnie. W pobliżu Nowego Światu, jednak z dala od zgiełku, znajduje się księgarnio-kawiarnia, nazwą nawiązująca do wydanej w 1988 oraz 1990 roku edycji dzieł Ryszarda Kapuścińskiego. Wrzenie Świata jest inicjatywą Fundacji Instytut Reportażu, gdzie słowo "fakt" odmienia się przez wszystkie przypadki: począwszy od Polskiej Szkoły Reportażu, na wydawnictwie Dowody na Istnienie skończywszy.
Albumy fotograficzne, biografie, dzienniki, listy i przede wszystkim reportaże – Wrzenie to eldorado dla miłośników niezmyślonych historii. Czytelnicy upodobali sobie szerokie parapety, blisko ustawione stoliki sprzyjają integracji, ale najwięcej zwolenników mają czerwone leżaki wystawiane na zewnątrz w cieplejsze dni. Przy odrobinie szczęścia spotka się ulubionego reportera, a wychodząc, do specjalnych skrzynek można wrzucić list do Hanny Krall czy zostawić książkę do podpisu Mariuszowi Szczygłowi.
Rozsmakować można się nie tylko w literaturze, lecz także w herbacie, kawie lub winie, przekąskach czy weekendowych śniadaniach "Jesz, ile chcesz". W tygodniu w Faktycznym Domu Kultury (naprzeciwko Wrzenia) organizowane są premiery książkowe, spotkania z fotografami, pokazy filmów dokumentalnych, a nawet spektakle teatralne. Wszystko bez cienia fikcji.
De Revolutionibus – Kraków
Jeśli ktoś marzy o ożywionej dyskusji przy kawie na temat mechaniki kwantowej, powinien zajrzeć na Bracką 14 w Krakowie do księgarnio-kawiarni naukowej. De Revolutionibus prowadzona przez Fundację Centrum Kopernika jest miejscem, gdzie filozofia ściera się z matematyką i teologią. Cyklicznie odbywają się tutaj spotkania literackie, debaty, wykłady "Granice nauki" skierowane głównie do studentów, warsztaty artystyczno-filozoficzne dla dzieci.
Księgarnię, zwaną "Galaktyką książek", tworzą dwie sale: w części sacrum dominuje literatura z zakresu teologii i kosmologii, profanum poświęcone jest biznesowi i ekonomii. Można również pogłębić wiedzę z dziedziny psychologii, socjologii, nauk politycznych, nie zawiodą się czytelnicy literatury pięknej czy reportażu, bogata literatura dziecięca dostępna jest także w języku angielskim. Szare komórki pobudzi aromatyczne espresso i lampka wina, edukację umilą koktajle i kanapki przygotowywane na życzenie klientów czy ciasta według tradycyjnych, krakowskich receptur.
Bo-no-bo – Kraków
Z Małego Rynku w Krakowie można przenieść się w dowolny zakątek świata. W jednej z sal księgarni hiszpańskiej Elite otworzono księgarnię i kawiarnię podróżniczą. W Bo-no-bo znajdziemy przewodniki po wszystkich kontynentach, mapy do najbardziej niedostępnych miejsc na kuli ziemskiej, reporterskie opowieści globtroterów i coś dla amatorów górskich wycieczek. Głodni wrażeń mogą spotkać się ze znanymi podróżnikami, którzy przy pokazie slajdów opowiadają o swoich przygodach.
Przy kawie z ekspresu i dripa – parzonej z ziaren Kolumbia Finca Tamana, Salwador Buena Vista czy Etiopia Bokasso – warto wysłuchać kameralnych koncertów, a wieczory poetyckie spędzić przy lampce wina z winnicy Bodegas Santa Rufina. Bo-no-bo poleca cascarę – lekko pobudzający napar z łupin kawy, w smaku zbliżony do herbaty z cytryną, o aromacie suszonej śliwki, jabłek, bzu. A na ząb przekąski, ciastka i wegańskie torty.
Bookarest – Poznań
Stylowo – to określenie najlepiej oddaje klimat księgarni (z ponad dziesięcioletnim stażem) i małej kawiarni w jednym. Bookarest powstał z myślą o tych, dla których książka i design tworzą duet doskonały. Akcent stawia się na wydawnictwa specjalizujące się w architekturze, modzie, wzornictwie, fotografii. Księgarnia przyciąga literackimi nowościami (nie tylko o sztuce) oraz tytułami trudno dostępnymi gdzie indziej. Chwilę relaksu przy lekturze gwarantują wygodne sofy, klimatyczna muzyka, ekologiczna kawa. Magazyn Elle Decoration uznał Bookarest za najbardziej designerską księgarnię na starym Kontynencie.
Osoby ceniące towarzystwo i chcące dzielić się artystyczną pasją mogą uczestniczyć w spotkaniach autorskich, wystawach, pokazów slajdów i filmów. Pieczę nad animacją życia kulturalnego i wsparciem czytelnictwa sprawuje fundacja. Poza literaturą można nabyć tu designerskie gadżety: porcelanowe MOLE podpierające dzieła stojące na półkach (autorska seria Bookarest Design), wyroby Vitry i Seletti, popularne kalendarze Moleskine. Bookarest jest częścią poznańskiego centrum handlu, sztuki i biznesu Stary Browar.
Kafka Kulturalna – Szczecin
Na kulturalnej mapie Szczecina jest miejsce, gdzie na świat patrzy się oczami dziecka. Kafka Kulturalna stawia na edukację zarówno poprzez literaturę – wybór książki dziecięcej rozwija umysł i pobudza wyobraźnię – jak i poprzez zabawę. Regularnie odbywają się tu warsztaty ("Kafka artystyczna mała" dla dzieci w wieku 3,5-5 lat oraz "Kafka artystyczna duża" dla dzieci 6-9 lat), na których sztukę poznaje się wszystkimi zmysłami.
Najmłodsi eksperymentują z materią i formami przestrzennymi, nieco starsi również malują, kleją, szyją i uczestniczą w mini lekcjach historii architektury, malarstwa oraz rzeźby. Dla nastolatków organizowane są akademickie kursy rysunku, a rodzice mogą podszkolić się w kaligrafii i projektowaniu. Podczas gdy dzieci rozwijają pasję twórczą, dorośli mogą odprężyć się z kubkiem aromatycznej kawy Lavazza czy skosztować apetycznych ciast.
Tym, co wyróżnia Kafkę Kulturalną na tle innych kącików dla najmłodszych, jest concept store z modą dziecięcą (dostępne są także kolekcje młodzieżowe i kobiece). Butik ma w ofercie wysokogatunkową odzież tylko polskich marek, m.in. Kids on the Moon, Pola&Frank, Booso, Nosweet. Można kupić też artykuły użytkowe stworzone przez szczecińskich designerów, które dodadzą charakteru niejednemu wnętrzu.
Nalanda – Wrocław
Przy wrocławskim Placu Kościuszki jest przestrzeń, która karmi duszę i ciało. Nalanda swoją nazwę zawdzięcza jednemu z najstarszych na świecie uniwersytetów i najsłynniejszych buddyjskich klasztorów w Indiach. Orientalny klimat dwupoziomowego wnętrza tworzą kolorowe malunki i dekoracje ścienne, antyczny kredens pełen słoiczków uwodzących bogactwem herbat: od chińskiej pu-erh przez afrykańską rooibos po mieszanki mate czy wywary z dodatkiem owoców i przypraw korzennych.
Smakosze małej czarnej znajdą w ofercie m.in. kawę z plantacji fair-trade, latem przygotowywane są orzeźwiające koktajle i lemoniada. Kubki smakowe pobudzą potrawy z Vegedajni serwującej dania według kuchni Pięciu Przemian – chińskiej koncepcji uczącej odpowiedniego dobierania składników i przygotowywania posiłków.
Na półkach znajdziemy literaturę dotyczącą zdrowego odżywiania (dorosłych i dzieci) i naturalnych metod leczenia, poradniki psychologiczne, motywacyjne, beletrystykę szamańską, książki ezoteryczne, o religiach (obszerny dział literatury buddyjskiej), filozofii, jodze, tai-chi, medytacji. Tej ostatniej można spróbować w praktyce w znajdującej się na antresoli Świątyni, która służy relaksacji i masażom. Nietrudno trafić na warsztaty tantry, spotkania autorskie, pokazy kulinarne. W księgarnio-kawiarni stoi także regał z naturalnymi kosmetykami i kadzidełkami, a wszystko to stworzone w harmonii z naturą, światem i sobą.
Speakeasy – Wrocław
Kawiarnia (za dnia), klub (wieczorami), księgarnia (cały czas) – wszystko rodem z kryminału. Speakeasy to lokal z klimatem, którego nie powstydziłby się Al Capone. Słynny gangster jest zresztą ojcem chrzestnym tego miejsca, oprócz jego podobizny znajdziemy kopie dokumentów policyjnych z aresztowania czy akt zgonu. Stonowaną kolorystykę ścian, czarne, skórzane kanapy i panujący półmrok przełamują czerwone akcenty (zasłony, lampy).
Do głównej sali prowadzi przypominający poczekalnię korytarz, w którym urządzono księgarnię. Półki uginają się pod ciężarem najnowszych powieści kryminalnych i sensacyjnych oraz antykwarycznych bestsellerów. Książki można kupić, starsze wydania wypożyczyć lub też zagłębić się w lekturze na miejscu przy filiżance kawy. Gangstersko-szpiegowską atmosferę potęgują wypisane na podłodze i na suficie cytaty klasyków gatunku.
Wystrojem i nazwą lokal nawiązuje do amerykańskich klubów lat 20. – czasów prohibicji w Stanach Zjednoczonych. Terminem "speakeasy" określano bary nieposiadające koncesji, mimo to sprzedające alkohol. Wszystko odbywało się w pełnej konspiracji, a mocniejsze trunki mogli zamówić tylko wybrani klienci. Dziś, wsłuchując się w muzykę jazzową i niespiesznie sącząc drinki (zachwalane przez stałych bywalców) na wrocławskim rynku, można poczuć dreszczyk tamtych lat.
Sztuka Wyboru – Gdańsk
Sztuka, design i moda na stałe zagościły w gdańskim Garnizonie Kultury, jak nazwano zabytkowy kompleks dawnych koszar przekształcony w obiekty kulturalne. W zrewitalizowanych, neorenesansowych budynkach, które otwarto w październiku 2015 roku, mieszczą się m.in.: klub muzyczny ze sceną, przestrzeń wystawiennicza, targowa, gastronomiczna, powierzchnie biurowe, centrum sportowe.
W miejscu, gdzie znajdują się pracownie architektury i ceramiczna, szkoły filmowe i fotograficzne czy akademik dla studentów kierunków artystycznych swoją siedzibę ma Sztuka Wyboru. Przeszkloną salę na parterze wypełniają książki i albumy poświęcone głównie architekturze, wnętrzom, sztukom wizualnym i kulinariom, a także literaturze faktu, dziecięcej, magazynom lifestylowym.
Księgarnia połączona jest z kawiarnią, która oferuje ciepłe i zimne napoje, również alkoholowe, kanapki, focaccia, sałaty, desery i ciasta. Piętro przeznaczono na sklep z wzornictwem, modą i sztuką użytkową. Korytarze na obu poziomach tworzą przestrzeń wystawienniczą, w której prezentowane są ilustracje, grafiki, obrazy, fotografie, design. Tutaj wybór jest prosty – zawsze wygrywa kultura.
Agnieszka Warnke, listopad 2015