W grudniu 2013 roku 8,7 % mieszkańców Polski wiedziało, kim był Oskar Kolberg. W styczniu 2015 roku, czyli miesiąc po zakończeniu roku Kolberga, w którego obchodach udział wzięło 3 miliony uczestników i 4 tysiące wykonawców (a wszystko odbyło się w 300 miejscowościach w Polsce i poza jej granicami, między innymi w Ukrainie, Białorusi, Czechach, Rosji i Hiszpanii), badanie zlecono ponownie. Przeprowadzono je na próbie 1005 osób, wynik poprawił się o blisko 3 procent: już 11,3 % potrafiło prawidłowo odpowiedzieć na pytanie o to, kim był Oskar Kolberg, urodzony 200 lat temu w Przysusze naukowiec i artysta. Na konferencji prasowej profesor Małgorzata Omilanowska, minister kultury mówiła:
Myśleliśmy o tym, żeby odpowiedzieć na zapotrzebowanie, które powstało w społeczeństwie. W Polsce wzrosło ponownie zainteresowanie muzyką ludową, obserwowaliśmy to z pozycji urzędniczej, świadomi tego, że doszło przełamania złej passy – to dotyczy całej sztuki ludowej, nie tylko muzyki. Przeeksploatowana w PRL-u, osiągnęła w epoce późnego Gierka moment cepelizacji, który dla wielu ludzi stanowił powód odejścia od tej muzyki. Proces odwrotny zachodził przez 25 lat wolnej Polski i to właśnie obserwacja powrotu sztuki ludowej do należnej jej rangi legła u podstaw decyzji, by działania ministerstwa kultury skupić w tym obszarze. Wykorzystaliśmy postać Oskara Kolberga i jego jubileuszu jako pretekstu, aby jak w soczewce przez jeden rok koncentrować uwagę na sztuce ludowej.
Wśród najważniejszych działań związanych z Rokiem Kolberga należy wymienić uruchomienie strony internetowej www.oskarkolberg.pl, witryny Instytutu im. Oskara Kolberga. Oprócz najważniejszych informacji związanych z życiem i dziełem naukowca i kompozytora, możemy na niej znaleźć także nuty wszystkich utworów fortepianowych, pieśni oraz oper, a także nagrania tych utworów. Możliwe jest wyszukiwanie melodii w 2700 zapisach muzycznych z Dzieł Wszystkich. Kategorie wyszukiwania obejmują motyw melodyczny i układ rytmiczny, które można wpisywać w mini edytor nutowy, następnie wyszukać interesujące nas fragmenty. Obecnie jest to jedyna polska wyszukiwarka, która rozpoznaje warianty muzyczne. Aplikacja zostanie wzbogacona o kolejne zapisy oraz możliwości wyszukiwania poprzez nazwy lokalizacyjne i incipity tekstów pieśni.
Kolbergowski instytut, wspólnie z Poloną udostępnił w sieci rękopisy (ponad 21 tysięcy kart) i Dzieła Wszystkie Oskara Kolberga - w sumie 85 tomów. W tej chwili pracownicy Instytutu im. Oskara Kolberga pracują nad udostępnieniem kolejnych 7 tomów, zawierających dotąd nigdzie niepublikowane materiały. Jan Pałka, dyrektor Instytutu im. Oskara Kolberga stwierdził:
Wielki humanista, przyjaciel i wykonawca testamentu Oskara Kolberga, Izydor Kopernicki, napisał w jednej ze swoich prac, że ''w żadnym kraju i w żadnym narodzie nie obdarzyła tak nauki praca jednego człowieka''. W naszym kraju te dokonania przez lata nie było doceniane, głównie znane specjalistom, którzy zajmowali się folklorem, historią, muzykologią i dziedzinami pokrewnymi. Nam, zajmującym się dorobkiem Kolberga przez wiele lat, wydawało się, że nasi partnerzy naukowi z krajów sąsiednich: z Ukrainy, Rosji, Niemiec, Czech, lepiej znają dzieło Kolberga niż środowiska u nas w kraju. Dopiero uchwalenie Roku Kolberga umożliwiło przeprowadzenie tak zmasowanej akcji promocyjnej, która pozwoliła wydobyć Kolberga z niszy, wydobyć go na światło dzienne.
Rok Oskara Kolberga nie ograniczyl się do digitalizacji i udostępnienia dzieła etnografa i kompozytora, organizacji koncertów, wydawnictw płytowych i książkowych oraz wykładów i konferencji naukowych skierowanych do specjalistów. Próbowano dotrzeć także do najmłodszych; projekt Mały Kolberg (dla dzieci od urodzenia do 10 roku życia) przygotowywał osoby pracujące z dziećmi do przekazywania im wiejskich tradycji. Pracownicy i pracownice bibliotek, przedszkoli, szkół, muzeów, a także niezależni działacze, uczestniczyli w warsztatach, podczas których poznawali tradycyjne zabawy, wyliczanki, opowieści, piosenki i tańce. W projekcie Mały Kolberg wzięło udział około 130 osób, które w swoje działania w całej Polsce angażują ponad 1500 dzieci.
Jednym z symbolicznych osiągnięć Roku Kolberga było odrestaurowanie nagrobka badacza na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Uroczystego odsłonięcia dokonano 3 czerwca 2014, czyli w dniu śmierci czołowego polskiego folklorysty. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, instytucji kultury, placówek edukacyjnych, a także rodzina Oskara Kolberga. Poczet sztandarowy oraz krótką część artystyczną przygotował Zespół Szkół Muzycznych im. Oskara Kolberga z Radomia.
Źródło: PAP, materiały prasowe