Filmy Piotra Szulkina w Nowym Jorku
Miniretrospektywę niemal nieznanego w USA Piotra Szulkina pokazano w Nowym Jorku. Zaprezentowały ją Tribeca Film Center oraz Uniwersytet Columbia. Towarzyszył jej panel z udziałem krytyków, którzy podkreślali uniwersalny charakter twórczości reżysera.
Projekcje filmów "Wojna światów - Następne stulecie" (25.03.2015), i "O-bi, O-ba: Koniec cywilizacji" (27.03.2015) na Uniwersytecie Columbia wraz z późniejszą dyskusją zwabiły wyrafinowaną publiczność. W kinie najbardziej prestiżowej uczelni Nowego Jorku przeważała młodzież.
Zrealizowany w roku 1984 "O-bi, O-ba: Koniec cywilizacji", opowiadający o ludziach, którzy przetrwali wojnę jądrową i przebywają w bunkrze, czekając na ocalenie przez kosmiczną "Arkę", uznano za aktualny także dzisiaj. Wnikliwie bowiem obnaża postawy i zachowania ludzkie w obliczu sytuacji kryzysowej. Właśnie głównie temu filmowi poświęcona była dyskusja w trakcie panelu.
Data produkcji nasuwała skojarzenia z książką George Orwella "1984". Elementy groteski i absurdu rodziły porównania z sztuką Alfreda Jarry'ego "Ubu Król czyli Polacy", a psychiczny stan bohaterów zmagających się z losem z "Solaris" Stanisława Lema i ekranizacją Andrieja Tarkowskiego.
Dla Stephanie Zacharek z tygodnika "Village Voice" film ilustrował uniwersalną ideę nadziei hermetycznej społeczności, żyjącej w desperacji, w warunkach bez wyjścia. Jej kolega Richard Porton z "Cineaste" mówił o zmaganiach podobnych do tych, których doświadczali bohaterowie filmów ekspresjonizmu niemieckiego, dążących do osiągnięcia iluzorycznych celów, np. "Metropolis" Fritza Langa.
Simon Abrams z "Village Voice" zwracał uwagę na oryginalne traktowanie symbolu ocalenia i ratunku jakim jest biblijna arka. Eliza Cushman Rose z Uniwersytetu Columbia mówiła o technologii, która niszczy człowieka, oraz mechanizmach władzy, manipulacji, cynizmu i obojętności.
Położenie Polaków prowokowało do portretowania filmu jako metafory stanu wojennego i batalii "Solidarności". Stuart Liebman z miejskiego uniwersytetu CUNY odnosił natomiast "O-bi, O-ba: Koniec cywilizacji" do tragedii holokaustu.
Uczestnicy panelu nie przeoczyli walorów artystycznych filmu, który został właśnie odrestaurowany cyfrowo. Komplementowali zdjęcia Witolda Sobocińskiego.
"Film jest fascynujący z wielu powodów. Dla mnie nawet bardziej ze względów na jego estetykę niż tematykę, chociaż jest oczywiście mocny i intrygujący ze względu na uniwersalne idee rozpaczy, desperacji i problematykę polityczną. Jest mniej efekciarski niż amerykańskie filmy science fiction, ale imponuje wyobraźnią i bogactwem idei. Byłam pod wrażeniem jak reżyser zdołał wiele osiągnąć mając skromny budżet" - oceniła Zacharek.
Porton powiedział natomiast, że uderzyła go zwłaszcza zdolność twórcy do łączenia zagadnień przeszłości, teraźniejszości i przyszłości z rozbudowaną imaginacją oraz, że film można interpretować na tak wiele sposobów.
Jego zdaniem, chociaż w amerykańskich filmach science fiction, jest więcej optymizmu, może zainteresować Amerykanów ponieważ ma uniwersalny charakter.
"Nie trzeba być uczonym, czy ekspertem w sprawach polskich, aby film docenić. Może tutaj nie byłaby to masowa widownia, ale pewnie całkiem duża" - dodał krytyk.
Według prowadzącego panel dyrektora artystycznego Festiwalu Filmowego w Gdyni Michała Oleszczyka w Polsce filmy Szulkina odczytywane są jednowymiarowo, jako alegorie komunizmu.
"Uczestnicy panelu wykazali, że twórczość Szulkina nie ma jednej wykładni, ale można ją czytać na wiele sposobów. Tylko w takim dialogu polski twórca może zaistnieć na scenie międzynarodowej" - powiedział Oleszczyk.
Organizatorem retrospektywy była organizacja Polish Filmmakers NYC oraz Klub Studentów Polskich na Uniwersytecie Columbia przy współpracy Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.
Źródło: PAP - Andrzej Dobrowolski, opr. TS
[{"nid":"5683","uuid":"da15b540-7f7e-4039-a960-27f5d6f47365","type":"article","langcode":"pl","field_event_date":"","title":"Jak by\u0107 autorem - w kinie?","field_introduction":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. Wyj\u0105tki te by\u0142y rzadkie w przesz\u0142o\u015bci, dzi\u015b s\u0105 nieco cz\u0119stsze, ale i dobrych film\u00f3w dzi\u015b mniej ni\u017c to kiedy\u015b bywa\u0142o.","field_summary":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. ","topics_data":"a:2:{i:0;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259606\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:5:\u0022#film\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:11:\u0022\/temat\/film\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}i:1;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259644\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:8:\u0022#culture\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:14:\u0022\/temat\/culture\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}}","field_cover_display":"default","image_title":"","image_alt":"","image_360_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/360_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=dDrSUPHB","image_260_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/260_auto_cover\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=X4Lh2eRO","image_560_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/560_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=J0lQPp1U","image_860_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/860_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=sh3wvsAS","image_1160_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/1160_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=9irS4_Jn","field_video_media":"","field_media_video_file":"","field_media_video_embed":"","field_gallery_pictures":"","field_duration":"","cover_height":"266","cover_width":"470","cover_ratio_percent":"56.5957","path":"pl\/node\/5683","path_node":"\/pl\/node\/5683"}]